Dziedziczenie firmy a podatki

Przeczytaj także: Firma w spadku bez podatku

Podobnie będzie w podatku dochodowym- spadkobierca nie będzie zobowiązany do sporządzenia spisu z natury i ustalenia dochodu zgodnie z art. 24 ust. 3a-3d u.p.d.o.f. Takie stanowisko, choć dotyczące stanu prawnego przed 1 stycznia 2011 roku potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji z 19 marca 2009 r., sygn. IPPB1/415-1435/08-3/AM.

…ale musisz się zarejestrować
Poza wyrejestrowaniem spadkodawcy, konieczna jest rejestracja spadkobiercy dla celów podatkowych. W przypadku, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego, który dotychczas, nie prowadził samodzielnie działalności gospodarczej ma on bowiem obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy. Przepisy ustawy z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników nie przewidują bowiem możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

W takiej sytuacji spadkobierca, zobowiązany będzie zarejestrować działalność zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wymagane będzie zatem uzyskanie wpisu w ewidencji działalności gospodarczej, uzyskanie numeru REGON, a także dokonanie zgłoszenia w ZUS. Następnie działalność należy zgłosić we właściwym urzędzie skarbowym. Tam też trzeba zarejestrować się dla celów identyfikacji podatkowej, zadeklarować wybór formy opodatkowania oraz zarejestrować się do VAT.

Co z deklaracją
Podobnie jak ustawa o podatku VAT, również u.p.d.o.f. nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzącego działalność gospodarczą. Tutaj również będziemy mieć do czynienia z zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy jednak zauważyć, iż przepisy regulujące analizowaną kwestię znajdziemy w Ordynacji podatkowej, która przewiduje szczególny tryb określania zobowiązań podatkowych wynikających z podatku dochodowego od osób fizycznych. I tak zgodnie z art. 104 § 1 Ordynacji, naczelnik urzędu skarbowego informuje spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Spadkobiercy mają wówczas prawo w terminie 30 dni od dnia otrzymania powyższej informacji zawiadomić organ o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatkach uprawniających do ulg podatkowych. Po bezskutecznym upływie ww. terminu organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę (art. 104 § 3 Ordynacji). Nie wystąpi zatem obowiązek złożenia deklaracji miesięcznej za miesiąc, w którym zmarł spadkodawca. Wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy zostanie bowiem określona przez organ podatkowy w decyzji wydanej na podstawie art. 104.

Jednocześnie w przypadku, gdy spadkodawca zatrudniał pracowników i związku z tym pełnił funkcję płatnika podatku, następca prawny zobowiązany będzie złożyć deklarację oraz wpłacić podatek z tytułu zaliczek na podatek dochodowy zatrudnianych osób (art. 97 § 3 Ordynacji).

Spadek możesz zamortyzować
Na mocy art. 22g ust. 15 u.p.d.o.f. w razie nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze spadku możliwa będzie amortyzacja nabytych składników majątkowych. W tej sytuacji łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią, a wartością składników mienia, nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn.

Wszystkie prawa i niektóre obowiązki
W zakresie prawa podatkowego spadkobiercy przejmują majątkowe prawa i obowiązki podatkowe spadkodawcy, m. in. prawo do zwrotu podatku, czy też prawo do rozliczenia straty w następnych okresach rozliczeniowych. Wśród obowiązków majątkowych można z kolei wymienić np. obowiązek podatkowy, zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy.

W przypadku kontynuowania działalności na spadkobierców przechodzą również prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 97 § 2 Ordynacji), np. prawo do korekty zeznania, deklaracji, prawo do złożenia odwołania od decyzji podatkowej oraz prawa i obowiązki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.

Na spadkobierców nie przechodzą natomiast niematerialne obowiązki związane z prowadzoną działalnością. Nie będą oni zatem zobowiązani do złożenia zeznania i deklaracji podatkowej, prowadzenia ewidencji sprzedaży, sporządzenia spisu z natury.

Postaraj się o zaświadczenie
Dla skutecznej realizacji odziedziczonych praw konieczna jest znajomość stanu zobowiązań podatkowych spadkodawcy. Warto zatem wystąpić do właściwych organów podatkowych z wnioskiem w wydanie zaświadczeń, o których mowa w art. 306f Ordynacji. Zgodnie z powyższym przepisem organ podatkowy na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że może być spadkobiercą, wydaje zaświadczenie o wysokości znanych temu organowi zobowiązań spadkodawcy wymienionych w art. 98 § 1 i 2 Ordynacji. Uzyskanie zaświadczeń bezpośrednio od organów podatkowych ułatwi prawidłową identyfikację praw i obowiązków spadkobiercy, wynikających z nabycia przedsiębiorstwa w formie spadku.