Potrącenie jako potwierdzenie odbioru faktury?

Przeczytaj także: Wywóz śmieci: korekta a rozliczenie VAT

Z tego względu przedsiębiorcy nie zawsze wiedzą czy posiadane przez nich dokumenty będą w oczach fiskusa wystarczające do uznania, iż dysponują dowodem, iż nabywca korektę odebrał. Przykładowo może to dotyczyć sytuacji, w której nabywca dokonuje na podstawie faktury korygującej potrącenia i uiszcza kwotę niższą niż wynikająca z faktury pierwotnej. Powstaje wtedy pytanie, czy wyciąg bankowy, który dokumentuje taką wpłatę można traktować jako wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 28 ust. 4a VATU?

Co mówi przepis
Zgodnie z art. 29 ust. 4a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU), przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Forma nieokreślona
Wskazana regulacja wprowadza wymóg, zgodnie z którym przesłanką konieczną dla możliwości obniżenia podstawy opodatkowania i skorygowania obrotu jest posiadanie przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta. Nie precyzuje on jednakże formy potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę. Implikuje to wniosek, iż może to być każdy dowód, który z którego można wyciągnąć wniosek że nabywca taką fakturę otrzymał. W myśl bowiem zasady wyrażonej w art. 180 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Fiskus potwierdza
W omawianym przypadku kupujący dokonując w formie przelewu płatności za usługę czy towar potrąca kwotę wskazaną na fakturze korygującej i uiszcza niższą cenę. Czynność taka pośrednio więc wskazuje, iż otrzymał on fakturę korygującą- bez niej potrącenie byłoby niemożliwe. Z tego względu należy uznać, iż dla obniżenia podstawy opodatkowania wystarczy posiadanie wyciągów dokumentujących dokonanie takiego przelewu. Dla pewności najlepiej aby nabywca w tytule przelewu wskazywał fakturę korygującą, na podstawie której dokonał kompensaty.
Podobnie w powyższej kwestii wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 12 sierpnia 2009r., sygn. ILPP2/443-683/09-4/ISN, w której potwierdził, iż informacja o dokonaniu przez kontrahenta kompensaty/potrącenia jest wystarczającym dla uznania, iż została spełniona przesłanka wskazana w art. 29 ust. 4a VATU, jeśli wynika z niej, że nabywca przyjął fakturę korygującą sprzedaż.

Niezgodność z Dyrektywą
Kwestia obowiązku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru faktury korygującej jest przedmiotem licznych rozbieżności interpretacyjnych i przyczyną wielu wątpliwości w zakresie zgodności z prawem wspólnotowym. Regulacje unijne, co do zasady, dopuszczają wprowadzenie w ustawodawstwie wewnętrznym dodatkowych przesłanek, które zobowiązany byłby spełnić podatnik aby uzyskać możliwość skorygowania obrotu. Zgodnie z przepisami Dyrektywy VAT, państwa członkowskie mają prawo do ustanowienia warunków, których spełnienie jest konieczne dla możliwości dokonania obniżenia podstawy opodatkowania. Jednakże uregulowanie przyjęte w polskiej przestrzeni prawnej wydają się zbyt restrykcyjne, uzależniając obniżenie podatku VAT od okoliczności, na które podatnik nie ma częstokroć wpływu.

Czekając na wyrok
W związku z powyższymi wątpliwościami, NSA zdecydował o skierowaniu pytania prawnego do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. ETS ostatecznie zdecyduje, czy rozwiązania zawarte w polskich przepisach nie stanowią naruszenia zasady proporcjonalności oraz neutralności. Rozstrzygnięcie kwestii rozliczania korekt może być szansą na zniesienie uciążliwego obowiązku posiadania potwierdzania odbioru faktury korygującej przez nabywcę i może stanowić dla podatników ułatwienie w dokonywaniu rozliczań z tytułu VAT. Dlatego przedsiębiorcy powinni trzymać kciuki za pozytywny dla nich wynik sprawy.