Polisa zdrowotna a przychód pracownika

Przeczytaj także: Kiedy karty prepaid na posiłki profilaktyczne zwolnione z PIT?

Pytanie: Dla kilku pracowników firma wykupuje pakiety medyczne (w całości finansowane przez pracodawcę). Polisy zawierane są na okresy roczne, ale składki opłacane są w 4 ratach. W którym momencie powstaje przychód pracownika - w dacie zawarcia rocznej polisy (w naszym przypadku jest to 18 luty), w chwili rozpoczęcia ochrony zdrowotnej (u nas od 15 marca), czy w chwili dokonania zapłaty przez pracodawcę (24 luty)? Czy do przychodu doliczamy od razu całą wartość rocznej polisy, czy wartość opłaconej w danym miesiącu składki?

Odpowiedź: Odpowiedzi na oba pytania uzależnione są od rozstrzygnięcia z jaką formą ochrony zdrowotnej mamy do czynienia. Jeśli pracodawca zapewnia pracownikom abonament na usługi medyczne, przychód powstaje w momencie, gdy „po stronie centrum medycznego powstaje obowiązek świadczenia pracownikowi usług medycznych”. Natomiast w przypadku polisy zdrowotnej, przychód powstaje w momencie zapłaty składki (o ile od tego dnia pracownik zostaje objęty ochroną) lub w momencie objęcia pracownika przewidzianą w polisie ochroną.

1. Wartość świadczeń nieodpłatnych powiększa przychód pracownika

Przychodem ze stosunku pracy jest nie tylko otrzymany przez pracownika lub postawiony do jego dyspozycji pieniądz, ale także wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na jego rzecz. Nieodpłatne świadczenia to wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne (to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Tak pojęcie nieodpłatnych świadczeń definiują sądy oraz organy podatkowe.

2. Przychód po stronie pracownika powstaje w momencie objęcia go usługą medyczną

Wykupienie przez pracodawcę tzw. pakietu medycznego często polega na zawarciu umowy z wybraną placówką zdrowotną na świadczenie usług dla pracowników (wykonywanie badań, leczenie, zabiegi, konsultacje itp.). Umowa między pracodawcą a daną jednostką medyczną opiera się na wzajemnym zobowiązaniu - pracodawca ponosi świadczenie pieniężne, a placówka medyczna w zamian zapewnia, w razie potrzeby, opiekę medyczną uprawnionym pracownikom. Zatem, nie wynika z niej tylko fakt udzielenia konkretnych świadczeń medycznych, lecz także gotowość do świadczenia usług objętych pakietem. Pracodawca płaci za tę gotowość bez względu na to, czy pracownik zrealizuje świadczenie, czy też nie.

Pracownik może więc w okresie obowiązywania umowy korzystać z opieki zdrowotnej. Dzięki pakietowi pracownik zyskuje możliwość bezpłatnego skorzystania z usług medycznych, a to oznacza powstanie przychodu po stronie podwładnego. O pojawieniu się przychodu nie przesądza jedynie faktyczne skonsumowanie świadczenia, jego rodzaj i wartość, lecz sam fakt objęcia pracownika pakietem, który przybiera konkretny wymiar finansowy. Momentem uzyskania przychodu przez pracownika jest tutaj moment, w którym „po stronie centrum medycznego powstaje obowiązek pozostawania w gotowości do świadczenia mu tych usług. Taką chwilą może być umieszczenie zatrudnionego na liście uprawnionych lub wręczenie mu karty identyfikacyjnej pacjenta. Nie jest nią natomiast sam moment skorzystania z danej usługi” (uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2010 r., sygn. II FPS 1/10).