Podatek u źródła: kompensata zobowiązań

Przeczytaj także: Chmura internetowa z podatkiem u źródła?

Będzie to dotyczyć również sytuacji, gdy w miejsce tradycyjnej wypłaty środków pieniężnych w zamian za usługę świadczoną przez polskiego podatnika, kontrahent również świadczy usługę. Będziemy wtedy bowiem mieli do czynienia z kompensatą zobowiązań, co jak wiadomo jest równoznaczne z dokonaniem wypłaty ( art. 26 ust. 7 CIT). Zatem planując dokonanie potrącenia pomiędzy polskim podatnikiem a innymi podmiotami mającymi siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Polski, przedsiębiorca winien uwzględnić konieczność poboru podatku u źródła.

Przedsiębiorca jako płatnik
Nie od dziś wiadomo, iż w przypadkach, gdy podmioty zagraniczne uzyskują na terytorium Polski przychód, to polski podatnik jest odpowiedzialny za dopilnowanie, aby fiskus otrzymał należny mu podatek. Zgodnie z art. 41 ust. 4 PIT (art. 26 ust. 1 CIT) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułu m.in. świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (art. 21 ust. 1 pkt 2a CIT-u lub art. 29 ust. 1 pkt 5 PIT-u). Powyższe oznacza, iż to przedsiębiorca jako podmiot dokonujący wypłaty wynagrodzenia za świadczone na jej rzecz usługi tego typu przez podmioty niemające siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium Polski, winien, jako płatnik, pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w odpowiedniej kwocie (w przypadku powyższych usług jest to 20% przychodu).

Podobne też się kwalifikują
Warto wskazać, iż ustawodawca po wymienieniu konkretnych typów świadczeń użył sformułowania „świadczenia o podobnym charakterze”. Tym samym do świadczeń wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a CIT-u lub art. 29 ust. 1 pkt 5 PIT-u należy zaliczyć tylko te świadczenia, które są zbliżone do tych świadczeń, które zostały wprost wymienione w tych przepisach (podobne stanowisko: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 listopada 2009 r., sygn. IBPBII/1/415-669/09/HK czy też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 stycznia 2009 roku, sygn. akt I SA/Kr 1484/08). Jeżeli zatem dane świadczenie nie zostało wymienione wprost w powyższych przepisach lub nie jest świadczeniem podobnym do tych świadczeń to polski płatnik nie ma obowiązku poboru podatku u źródła.

Ważna umowa i certyfikat
Nie zawsze przedsiębiorca będzie obciążony obowiązkiem pobrania podatku u źródła. Ustawodawca przewidział w niektórych okolicznościach brak konieczności jego poboru. Przepisy polskich ustaw stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe jednakże tylko pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Podatnik jako płatnik nie będzie miał obowiązku poboru podatku u źródła jeżeli stosowna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania wskaże, iż podatek może być pobierany tylko w państwie rezydencji podmiotu świadczącego usługę doradczą czy księgową, a podatnik będzie posiadać certyfikat rezydencji tego podmiotu poświadczający miejsce rezydencji podatkowej w innym kraju niż Polska.

W przypadkach, gdy Polska nie zawarła takiej umowy z państwem z którego pochodzi podmiot świadczący usługi, regulując zobowiązania z tytułu ich nabycia podatnik będzie zobowiązany w każdym przypadku do poboru podatku u źródła (w tym również w przypadku posiadania certyfikatu rezydencji).

Spółki…
Jeśli już polski przedsiębiorca zostanie obarczony obowiązkiem pobrania podatku u źródła, musi pamiętać o rozgraniczeniu dwóch sytuacji: świadczenie usług nastąpiło od podmiotów mających osobowość prawną i od podmiotów osobowości takiej niemających.