Odsetki od lokat: źródła przychodów

Przeczytaj także: Firmy też pożegnają się z lokatami bez podatku

-Stan faktyczny
Podatnik wystąpił z wnioskiem o interpretację, w którym wskazał, iż jedną z kategorii przychodów uzyskiwanych przez spółkę w której będzie komandytariuszem, będą odsetki od zakładanych przez spółkę lokat bankowych. Lokaty te spółka planuje zakładać w bankach, w których posiada rachunki bankowe, służące również do bieżącej obsługi jej działalności, jak również w innych bankach. Podatnik uznał, iż uzyskiwane przez spółkę odsetki będą dla niego przychodem ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Stanowiska takiego nie podzielił organ podatkowy.

Rozstrzygnięcie
Podatnik zdecydował się na wniesienie skargi do WSA. Sąd orzekł, iż za rachunki bankowe związane z wykonywaną działalnością gospodarczą uznać należy wyłącznie takie rachunki, za pośrednictwem których przyjmowane są i z których dokonywane są wszelkiego rodzaju płatności podmiotu gospodarczego. Natomiast wolne środki pieniężne przechowywane na lokatach bankowych czy zainwestowane w obligacje nie stanowią środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością. W konsekwencji odsetki od takich lokat i obligacji stanowią przychód z kapitałów pieniężnych.

Istota problemu
Przedmiotem sporu jest w zasadzie rozstrzygnięcie, co oznacza użyty przez ustawodawcę zwrot „rachunki bankowe związane z prowadzoną działalnością” Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 5 PIT, przychodami z działalności gospodarczej są również odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością. Art. 17 ust. 1 pkt 2 stanowi zaś, iż przychodami z kapitałów pieniężnych są odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. O klasyfikacji przychodu będzie więc decydować, czy konto na którym trzymane są środki w związku z którymi uzyskiwany jest przychód w postaci odsetek, jest związane z działalnością prowadzoną przez podatnika.

Jedni tak…
Do tej pory pojawiały się różne stanowiska w tym zakresie. Przykładowo, w wyroku z 26 sierpnia 2008r., II FSK 806/07, NSA orzekł, iż rachunek bankowy utrzymywany w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą to taki rachunek, który służy przedsiębiorcy do prowadzenia tejże działalności. Jest to zatem taki rachunek, za pomocą którego dokonywane są rozliczenia z tytułu transakcji zawieranych przez przedsiębiorcę. Rozchody i przychody na takim rachunku dotyczą co do zasady odpowiednio spłacanych długów i wpłat z tytułu posiadanych wierzytelności, związanych z zobowiązaniami przedsiębiorcy zaciąganymi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (dostawami usług lub towarów). Lokata nie spełnia powyższych funkcji i z tego względu przychody z niej osiągane powinny być zaliczone do źródła jakim są kapitały pieniężne.

…inni odwrotnie
Można jednak znaleźć inne stanowiska. Przykładowo, w wyroku z 30 września 2010, I SA/Ke 437/10 WSA Kielcach orzekł, iż pojęcie ,,w związku z wykonywaną działalnością" z art. 14 ust. 2 pkt 5 PIT jest pojęciem szerszym od pojęcia ,,przychodem z działalności gospodarczej są". Powoduje to, że odsetki od środków na lokatach bankowych będą przychodem z działalności gospodarczej także wówczas gdy lokaty bankowe będą utrzymywane przez przedsiębiorcę dla lokowania wolnych środków.

Traci podatnik
Problem jest niezwykle istotny z praktycznego punktu widzenia, gdyż wpływa na zwiększenie obciążeń podatkowych przedsiębiorcy. W przypadku przychodów z kapitałów pieniężnych podatek zostaje bowiem pobrany przez bank, będący płatnikiem z tego tytułu i przedsiębiorca nie może pomniejszyć przychodu o koszty jego uzyskania i tym samym płaci wyższy podatek. Niejednolita wykładnia przepisów także negatywnie odbija się na sytuacji podatnika, który ostatecznie nie wie jak powinien się rozliczać z uzyskiwanych przychodów. W aspekcie zasady pewności prawa jest to niedopuszczalne.

Trudno pozytywnie ocenić omawiane orzeczenie. Z treści art. 17 ust. 1 pkt. 2 PIT wynika, iż do wyłączenia ze źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne wystarczy, aby środki zgromadzone na rachunku były związane z prowadzoną działalnością. Uznanie, że przechowywanie tych środków na korzystniej opodatkowanej lokacie jest czynnikiem decydującym o tym, iż odsetki od takich lokat są przychodem z kapitałów pieniężnych nie znajduje uzasadnienia. Przedsiębiorca umieszcza na nich bowiem środki uzyskane z działalności gospodarczej i to na jej pożytek są później wykorzystywane uzyskane odsetki. Jest to kolejny przykład niekorzystnej dla podatnika interpretacji przepisów i wyraz obserwowanej ostatnio profiskalnej polityki państwa.