Stawki amortyzacji: optymalizacja podatkowa

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Przedsiębiorcy opłacający podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu prowadzonej działalności w większości przypadków dążą do maksymalizacji kosztów uzyskania przychodów. Ma to oczywiście sens w przypadku osiągania relatywnie wysokich przychodów. Wtedy wysokie koszty zmniejszają dochód do opodatkowania i finalnie podatek. Warto jednak zastanowić się czy zawsze taka maksymalizacja kosztów ma sens. W niektórych przypadkach zmniejszenie kosztów poprzez obniżenie stawek amortyzacji może spowodować obniżenie podstawy opodatkowania i podatku do zapłaty.

Ustawa o PIT zezwala na obniżenie stawek amortyzacji
W świetle ustawy o PIT obniżenie stawek amortyzacji jest możliwe. Dotyczy to jednak tylko tych, którzy amortyzują majątek liniowo. Podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawki amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się:

1. począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo
2. od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Przykład:
Podatnik nabył w lutym 2011 maszynę, która będzie stanowiła środek trwały. W lutym wprowadzono maszynę do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Stawkę więc należy obniżyć w lutym 2011. W przeciwnym razie obniżenie będzie możliwe dopiero z początkiem 2012r.

W rzeczywistości sytuacja może być skomplikowana kiedy odpisów dokonujemy w okresach kwartalnych lub rocznych. Z wyjaśnień organów podatkowych wynika, że, jeżeli środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji w latach poprzednich, to w danym roku podatkowym obniżenie stawki amortyzacyjnej może nastąpić nie później niż w momencie dokonania pierwszego odpisu w danym roku podatkowych, a więc przy amortyzacji dokonywanej miesięcznie - w styczniu, przy amortyzacji dokonywanej kwartalnie – na koniec pierwszego kwartału, na koniec roku - w przypadku amortyzacji dokonywanej jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Stawki amortyzacji możemy obniżyć nawet do zera. Tym samym jeśli do określonego środka trwałego przypisana stawka wynosi np. 25%, obniżenie stawki do 0 pozwoli na zmniejszenie kosztu o 25% wartości początkowej składnika majątku w danym roku podatkowym.

Kiedy warto obniżyć stawki amortyzacji

Sytuacja I: Nierozliczana strata z lat poprzednich
Rozliczanie straty podatkowej zostało przez ustawodawcę ograniczone zarówno w czasie, jak i w wysokości samego odliczenia. Zgodnie z ustawą o PIT (art. 9 ust. 3) o wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. To oznacza, że jeśli podatnik generuje relatywnie wysoki dochód odliczy stratę w ciągu dwóch lat (50% w pierwszym roku po roku poniesienia straty i 50% w drugim roku). Czasami jednak kolejne lata po roku poniesienia straty nie są tak urodzajne a ryzyko, że podatnik nie zmieści się w 5-letnim okresie rozliczenia straty jest duże. W takiej właśnie sytuacji warto rozważyć obniżenie stawek amortyzacji. Jest to zabieg o tyle korzystny, że nie wpływa na wielkość lub też ograniczenie produkcji. Obniżenie stawek amortyzacji spowoduje zwiększenie dochodu, od którego będzie można odliczyć pozostałą część straty. Tym sposobem przedsiębiorca „uratuje” stratę, której odliczenie w kolejnych latach byłoby niemożliwe. Oczywiście obniżenie stawek amortyzacji w tym przypadku będzie miało zastosowanie tylko na okres, w którym zależy nam na odliczeniu straty. W kolejnych latach podatnik może wrócić do stawek określonych w wykazie pamiętając jednak że nie może ich przekroczyć.