Budowle a podatek od nieruchomości

Przeczytaj także: Podatek od nieruchomości a optymalizacja podatkowa

Budowlami są m.in. drogi dojazdowe do budynków czy też ogrodzenia posesji. Rzadko kiedy na potrzeby podatku dochodowego są one uznawane za odrębne środki, jako że stanowią integralną część budynku, który otaczają. W podatku od nieruchomości jednak takie budowle podlegają odrębnemu opodatkowaniu aniżeli budynek.

Art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej ustawa) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:

1. grunty
2. budynki lub ich części
3. budowle lub ich części

Przytoczony przepis wskazuje jednak, że wymienione w pkt 3 podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jak już wskazano wyżej, klasycznym przykładem budowli jest droga dojazdowa do budynku czy ogrodzenie. Tak długo, jak budowle te nie będą służyć działalności gospodarczej, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem nieruchomości.

Gdy jednak w działalności tej będą one wykorzystywane, podatek taki należy płacić. Ustala się go w inny sposób, aniżeli w przypadku budynków czy gruntów (gdzie jest on obliczany się jako iloczyn stawki podatku oraz powierzchni nieruchomości). Sprawa wygląda prosto, gdy budowla taka była uznana jako oddzielny środek trwały. W art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy ustawodawca wskazał bowiem, że w przypadku budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej podstawę opodatkowania stanowi co do zasady wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Jest to zatem wartość początkowa takiej budowli uznanej za środek trwały.

Nie zawsze jednak tak jest, jako że na potrzeby podatku dochodowego niektóre budowle stanowią integralną część innych środków trwałych, z których nie wyodrębnia się ich wartości. W takim przypadku podstawę opodatkowania budowli (bądź też jej części) stanowi jej wartość rynkowa, określona przez podatnika na dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 4 ust. 5 ustawy).

Gdyby natomiast budowla taka (lub jej część), została ulepszona lub zgodnie z przepisami o podatkach dochodowych nastąpiła aktualizacja wyceny tego środka trwałego - podstawę opodatkowania stanowi jej wartość rynkowa ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano ulepszenia lub aktualizacji wyceny środków trwałych (art. 4 ust. 6 ustawy).

Jak zatem wynika z przytoczonych przepisów, od budowli wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej należy płacić podatek od nieruchomości. Podstawą opodatkowania jest tutaj wartość początkowa takiej budowli ustalona na potrzeby podatku dochodowego w celu ich amortyzacji, a gdy ta nie istnieje – wartość rynkowa. Niestety ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem wartości rynkowej.

Definicja ta pojawia się jednak w innych ustawach podatkowych, np. w ustawie o podatku od spadków i darowizn czy też w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obie te ustawy wskazują, że wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego. Z całą pewnością błędem nie będzie zastosowanie tej definicji na potrzeby ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Stawka podatku od nieruchomości dla budowli została określona na poziomie 2% ich podstawy opodatkowania.