Odliczenia od podatku 2010: ulga na dzieci

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Wskazana we wstępie ulga w dużej mierze została uregulowana w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Ust. 1 tego przepisu głosi, że podatnik może odliczyć od podatku dochodowego obliczonego wg skali podatkowej pewną kwotę na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Należy przy tym pamiętać, iż w pierwszej kolejności obliczony podatek pomniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne a dopiero później o przysługującą ulgę na dzieci. Z ulgi tej co do zasady można skorzystać w stosunku do każdego dziecka i to w pełnej wysokości, o ile spełnione są pozostałe przesłanki.

Pierwszą z takich przesłanek jest rodzaj osiąganych dochodów. Otóż ustawodawca zastrzegł w art. 27f updof, że ulgę można odliczyć jedynie od podatku obliczonego od dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Tym samym, jeżeli podatnik uzyskiwał przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym czy też dochody opodatkowane podatkiem liniowym, w stosunku do nich z ulgi nie skorzysta. Podobnie będzie w przypadku dochodów z kapitałów pieniężnych a także podatku ustalanego w innych sposób niż zasady ogólne (np. działalność gospodarcza opodatkowana kartą podatkową). Co ważne – osiąganie takich przychodów/dochodów nie pozbawia podatnika prawa do ulgi na dzieci. Jeżeli tylko obok nich uzyskał on także dochody opodatkowane wg skali podatkowej, od obliczonego w ten sposób podatku jak najbardziej można odliczenie to stosować.

Ile można odliczyć

Aby skorzystać z ulgi podatnik nie musi okazywać się dowodami ponoszenia wydatków na wychowanie dzieci. Odliczeniu podlega ryczałtowo ustalona kwota, której górny limit jest określony w ustawie. W zależności od różnych zdarzeń limit ten może być mniej lub bardziej ograniczony.

I tak art. 27f ust. 2 updof mówi, że odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek w pierwszym przedziale skali podatkowej na dany rok, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opieką nad dzieckiem. Kwota zmniejszająca podatek w pierwszym przedziale skali podatkowej na rok 2010 wynosiła 556,02 zł. Jak zatem łatwo obliczyć, roczny górny limit odliczenia w stosunku do każdego dziecka wynosi: 1/6 x 556,02 x 12 = 1 112,04. Kwota odliczenia miesięcznego to z kolei: 1/6 x 556,02 = 92,67, a dziennego 3,089 zł (które będą wykorzystywane w niektórych przypadkach).

Skąd takie rozbicie na miesiące, a niekiedy i dni?
Otóż, jak już wskazano wyżej, nie zawsze będzie możliwe skorzystanie z pełnej kwoty ulgi. Ustawodawca wyróżnił tutaj sytuacje, kiedy przy ustalaniu jej wysokości bierze się pod uwagę miesiące wychowywania dzieci, a niekiedy także i dni.

Co się tyczy odliczenia miesięcznego, w art. 27f ust. 2 updof ustawodawca wskazał, że ulga przysługuje jedynie za taki miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę nad dzieckiem. Jeżeli zatem dziecko urodziło się w trakcie roku 2010, np. w maju, z ulgi będzie można skorzystać jedynie w wysokości 8/12 jej górnego limitu (opieka nad dzieckiem rozpoczęła się bowiem dopiero w 5-tym miesiącu roku kalendarzowego). Odliczenie to ponadto nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.

Jeżeli zatem córka podatnika wyszła za mąż w sierpniu 2010 r., ten z ulgi będzie mógł skorzystać jedynie w stosunku do 7 miesięcy (styczeń – lipiec).

A kiedy ulgę taką rozbija się na dni? Jest tak w przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa wyżej, przez kilka osób. W takiej sytuacji każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty miesięcznej za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. Co za tym idzie, przy przekazaniu dziecka zarówno przekazujący jak i otrzymujący dziecko pod opiekę korzystają z ulgi proporcjonalnie do okresu sprawowania opieki czy funkcji w danym miesiącu.