Odliczenia od podatku 2010: ubezpieczenie zdrowotne

Przeczytaj także: Ubezpieczenie zdrowotne: zwrócona składka a podatek

Różne tytuły odliczeń

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne są obowiązani opłacać (sami bądź za pośrednictwem płatnika) podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, zatrudnieni na umowę o pracę, wykonujący zlecenie poza zakresem prowadzonej działalności gospodarczej, renciści, emeryci itd. Co istotne, składkę tę opłaca się z każdego tytułu, jeżeli u danego podatnika występuje ich kilka (np. gdy prowadzi on własną firmę i jednocześnie jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę). Jeżeli tylko dochody z danego tytułu podlegały opodatkowaniu oraz podatnik płacił od niego składkę na ubezpieczenie zdrowotne, może tę odliczyć od podatku. Jak już wskazano wyżej, składki te odlicza się nie tylko do podatku ustalanego na zasadach ogólnych wg skali podatkowej lub podatku liniowego, ale także od ryczałtu ewidencjonowanego czy karty podatkowej. Na dodatek niewykorzystaną część składki z jednego tytułu (gdy np. zabrakło podatku, który umożliwiałby pełne odliczenie) można odliczyć od podatku z innego tytułu. Przykładowo jeżeli podatnik nie wykorzysta pełnego odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej od prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym (z tego tytułu składa zeznanie oznaczone symbolem PIT-36L), bądź też nie skorzysta z odliczenia w ogóle, gdyż jego firma przyniosła stratę (w związku z czym podatek nie wystąpił), nie ma najmniejszych przeszkód, aby niewykorzystaną część składki odliczyć np. od podatku ustalonego od umowy o pracę czy też umowy o dzieło lub zlecenia zawartych poza prowadzoną firmą (wykazanych na formularzu PIT-37). Jedyne o czym należy pamiętać, to że tej samej składki nie można odliczyć kilka razy (czyli w naszym przykładzie zarówno w PIT-36L jak i PIT-37).

Nieodliczone składki nie przechodzą na rok następny

Nie zawsze obliczony podatek jest na tyle wysoki, aby móc dokonać pełnego odliczenia zapłaconej w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Niestety w takiej sytuacji, jeżeli podatnik nie posiada innego źródła dochodów, od którego niewykorzystaną część składki mógłby odliczyć, musi pogodzić się z tym, że ta część odliczenia mu przepadnie. Składki na ubezpieczenie społeczne pomniejszają bowiem podatek dochodowy jedynie za ten rok podatkowy, w którym zostały zapłacone. Co ważne, nieodliczonej składki nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu (co dawałoby w przyszłości prawo do jej częściowego odliczenia jako np. straty podatkowej).

Kolejna ważna kwestia, o której należy pamiętać przy odliczeniu, dotyczy podatników opłacających składki na ubezpieczenie zdrowotne ze zwłoką. Spóźniona wpłata wiąże się bowiem z reguły z koniecznością zapłacenia także odsetek za zwłokę. W takiej sytuacji odliczyć od podatku można jedynie wydatek poniesiony na zapłatę samej składki. Nie można odliczyć naliczonych i zapłaconych odsetek za spóźnienie w uregulowaniu składki. Odsetek tych ponadto także nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Składki zagraniczne

Przy sporządzaniu rocznego PIT-a za rok 2010 podatnik od podatku, oprócz polskich składek na ubezpieczenie zdrowotne, odliczyć można także składki zapłacone za granicą ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź w Konfederacji Szwajcarskiej. Niestety tutaj ustawodawca nałożył dodatkowe warunki. Otóż odliczenie to przysługuje, o ile:

• nie są to składki, których podstawą wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,
• składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacona w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie została odliczona od dochodu (przychodu) albo podatku w tym państwie albo nie została odliczona w ramach odliczenia od dochodu składki na ubezpieczenie społeczne,
• istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

Ostatni z wymienionych warunków jest dosyć trudno spełnić.

Tutaj także należy zastosować ograniczenie do wysokości 7,75% podstawy obliczenia tych składek. Co za tym idzie, składki opłacane w wyższej wysokości nie będą mogły być odliczone w całości. Z kolei składki niższe będzie można odliczyć w wysokości faktycznie zapłaconej.

Składki zwrócone

Jeżeli podatnik otrzyma zwrot uprzednio zapłaconych składek, a te nie zostały odliczone od podatku – nie wpłyną na wysokość zobowiązania podatkowego w roku ich zwrotu. Gdyby natomiast składki takie podatnik uprzednio odliczył od podatku, w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym zwrot ten miał miejsce, należy je doliczyć do podatku w wysokości kwoty uprzednio odliczonej.

Do pobrania

Rozliczenia roczne - formularze