Usługi zwolnione z VAT

Przeczytaj także: Zdrowe odżywianie zwolnione z podatku VAT

Warto zwrócić uwagę, iż zmiany wprowadzone od 1 stycznia 2011 r. mają bardzo duże znaczenie praktyczne. Zakres niektórych zwolnień został bowiem istotnie ograniczony. Na uwagę zasługują w szczególności zmiany odnoszące się do usług szkoleniowych. Zgodnie z obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. stanem prawnym, co do zasady wszelkie usługi w zakresie edukacji wymienione pod pozycją 7 załącznika nr 4 do ustawy o podatku VAT (ex 80 PKWiU), korzystały ze zwolnienia w VAT. Zmiany w odniesieniu do tego typu usług były podyktowane koniecznością dostosowania polskich regulacji do rozwiązań unijnych. Z uwagi na zarzut niewłaściwej implementacji przepisów unijnych do polskiego porządku prawnego, konieczna stała się modyfikacja ich zakresu, który w obecnym kształcie bardziej odpowiada założeniom Dyrektywy VAT.

Zgodnie bowiem z art. 132 ust. 1 lit. i oraz j Dyrektywy VAT państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

• kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie;
• nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe.

Zwolnienie w zakresie świadczenia usług edukacyjnych przewidziane na gruncie Dyrektywy VAT ma zatem charakter podmiotowo – przedmiotowy, co oznacza, że zgodnie z Dyrektywą VAT świadczenie usług edukacyjnych co do zasady powinno być zwolnione od podatku wyłącznie wówczas, gdy usługodawcą jest podmiot, który spełnia określone warunki, a mianowicie, zwolnione są usługi świadczone przez instytucje państwowe lub podmioty, których status został zrównany z instytucją państwową na podstawie przepisów krajowych.

Warto zauważyć, iż ustawodawca początkowo rozważał wprowadzenie przepisów ograniczających możliwość skorzystania ze zwolnienia w bardziej dotkliwym niż ostatecznie ustanowiony kształcie, a mianowicie przewidywał zwolnienie wyłącznie dla usług świadczonych przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – w zakresie usług objętych akredytacją. Jednak ostatecznie, zwolnienie z opodatkowania dotyczy szerszego kręgu usług, m.in. usług nauczania języków obcych (oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane); usług prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym, świadczonych przez nauczycieli czy też usług świadczonych przez uczelnie w zakresie kształcenia na poziomie wyższym.

W tym miejscu należy wskazać na treść art. 43 ust. 1 pkt 29 VATU, który stawowi, iż ze zwolnienia będą również korzystać usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

• prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
• świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
• finansowane w całości ze środków publicznych
  – oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

W kontekście powyższego warto nadmienić, iż w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej ustawodawca wskazał, iż:
(…) zwolnieniu – zgodnie z projektem ustawy – będą podlegały również usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego (oraz świadczenie usług oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane), prowadzone w formach przewidzianych w odrębnych przepisach. W ramach tych usług będą mieściły się usługi polegające na nauce zawodu, m.in. staże lekarskie. Tego typu usługi podlegają zwolnieniu również obecnie, jako usługi w zakresie edukacji.

Z uwagi na nowe brzmienie przepisów regulujących kwestie zwolnień od podatku VAT usług edukacyjnych, należy zauważyć, iż w praktyce mogą pojawić się wątpliwości z prawidłowym rozumieniem przepisu. Będzie to dotyczyć przede wszystkim podmiotów prywatnych, które świadczą usługi mieszczące się w zakresie przedmiotowym zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.), a więc usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, w przypadku gdy podmioty świadczące taką usługę nie będą posiadać stosownej akredytacji, a finansowanie nie nastąpi ze środków publicznych.

Wówczas, aby skorzystać ze zwolnienia w podatku VAT rozstrzygnięcia wymagać będzie czy usługi te prowadzone są w formie i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Każdorazowo zatem podatnik świadczący usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego powinien rozpoznać czy istnieją przepisy prawa regulujące świadczenie takich usług. I tak przykładowo, jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej, usługi przygotowania zawodowego w zakresie m. in. „staży lekarskich” co do zasady powinny umożliwiać skorzystanie ze zwolnienia.

Wątpliwości mogą się jednak pojawić w zakresie wielu innych usług. Dotyczyć to może przede wszystkim usług świadczonych dotychczas przez prywatne instytucje w zakresie m. in. kursów księgowości, kursów informatycznych, czy kursów operatorów wózków widłowych. Dlatego w celu ograniczenia ewentualnego ryzyka niezbędna będzie każdorazowa indy-widualna ocena warunków konkretnej usługi dla zastosowania zwolnienia w podatku VAT.




Fragment pochodzi z książki „Świadczenie i import usług w świetle polskiego systemu VAT. Z uwzględnieniem interpretacji organów podatkowych oraz orzecznictwa. Wydanie 2” Hanna Kozłowska. Opracowanie uwzględnia najnowsze zmiany w zakresie opodatkowania podatkiem VAT i jest przydatne w interpretowaniu przepisów podatkowych.