Auto w działalności gospodarczej: amortyzacja

Przeczytaj także: Rejestracja samochodu a jego wartość początkowa

Od 1.1.2007 r. nastąpiło ujednolicenie definicji samochodu osobowego, poprzez przyjęcie dla celów podatków dochodowych definicji zbliżonej do tej, która obowiązuje dla celów podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5a pkt 19 PDOFizU oraz art. 4a pkt 9 PDOPrU samochód osobowy to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z pewnymi wyjątkami.

Odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodów osobowych można dokonywać wyłącznie liniową metodą amortyzacji, przy czym w odniesieniu do samochodów używanych lub ulepszonych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika, możliwe jest ustalenie indywidualnych stawek amortyzacyjnych.

Określona w Wykazie stawek amortyzacyjnych podstawowa stawka amortyzacyjna, która ma zastosowanie do dokonywania odpisów amortyzacyjnych w przypadku wszystkich samochodów (nowych, używanych lub ulepszonych) wynosi 20%. Stawka ta może być obniżana w dowolnym, wybranym przez podatnika zakresie. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym samochód został wprowadzony do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Podatnicy mogą także podwyższać stawkę podstawową przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,4. Podwyższenie stawki może jednak dotyczyć wyłącznie tych samochodów, które są używane bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagają szczególnej sprawności technicznej, i ma zastosowanie w okresie, w którym warunki te występują. Stawki te ulegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.

Dla używanych lub ulepszonych samochodów osobowych możliwe jest ustalanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18.12.2007 r. (II FSK 1420/06, niepubl.) czytamy: Przedsiębiorcy mogą stosować indywidualne stawki amortyzacji, jeśli wykorzystują w działalności używane rzeczy. Także wtedy, gdy wprowadzą do ewidencji swój prywatny środek lokomocji. Przeniesienie pojazdu z majątku prywatnego do firmowego to nabycie środka trwałego. Jeśli był przed tym nabyciem wykorzystywany przez sześć miesięcy, można do niego zastosować indywidualną stawkę amortyzacji.

Naczelny Sąd Administracyjny uzasadniając swoje stanowisko porównał rozpatrywany stan faktyczny z sytuacją, w której wspólnik wnosi samochód do spółki cywilnej. W takim wypadku dochodzi do przeniesienia własności. Pojazd staje się współwłasnością (łączną) wspólników spółki cywilnej. Jest to odmienna sytuacja niż samo wprowadzenie wykorzystywanego dotychczas do celów prywatnych auta do ewidencji środków trwałych przedsiębiorcy. Zatem jeżeli są to dwa odmienne stany faktyczne, to trudno porównywać je w aspekcie zasady równości opodatkowania.

W innym orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10.11.2006 r. (II FSK 1231/05, niepubl.) czytamy: W sytuacji gdy podatnik wprowadza do majątku swego przedsiębiorstwa jako środek trwały samochód osobowy uprzednio nabyty do celów prywatnych i tak wykorzystywany przez okres dłuższy niż sześć miesięcy, to dochodzi do nabycia środka trwałego, bowiem nie zmienia się właściciel pojazdu, jednakże pojazd ten zaczyna z momentem przekazania go na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą służyć uzyskiwaniu przychodu przez podatnika, podczas gdy w okresie wcześniejszym nie pozostawał z tą działalnością w żadnym związku.

Warto również zwrócić uwagę na pewne ograniczenia dotyczące amortyzowania samochodów osobowych określone w art. 16 ust. 1 pkt 4 PDOPrU oraz art. 23 ust. 1 pkt 4 PDOFizU. Z pierwszego ograniczenia wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w przepisach o amortyzacji, w części ustalonej od wartości samochodu, przewyższającej równowartość 20 000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż ograniczenie to dotyczy tylko i wyłącznie samochodów osobowych. Zatem jeżeli podatnik nabędzie samochód spełniający kryteria pozwalające uznać ten pojazd za samochód ciężarowy, wówczas nawet w przypadku gdy cena nabycia takiego pojazdu będzie wyższa niż 20 000 euro, całość odpisów amortyzacyjnych będzie stanowić koszty uzyskania przychodów podatnika.