Zmiana stawki VAT: rozliczenie zaliczki

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka buduje i sprzedaje lokale mieszkalne i użytkowe. W trakcie trwania procesu budowy zawiera z przyszłymi nabywcami umowy przedwstępne sprzedaży lokali wraz z ich udziałami w użytkowaniu wieczystym oraz części wspólnych, w ramach których nabywcy ci zobowiązują się do wpłat zaliczek. Po uzyskaniu prawomocnego pozwolenia na użytkowanie lokali są one następnie przekazywane protokołami zdawczo-odbiorczymi kupującym. Następnie, po zapłaceniu całej kwoty sprzedaży, sporządzany jest akt notarialny przenoszący własność lokalu. Zadano pytanie, w jaki sposób rozliczyć otrzymane zaliczki, gdy zostały wystawione na nie faktury VAT w przypadku, gdy po otrzymaniu zaliczki a przed przekazaniem lokalu nabywcy oraz przeniesieniem własności następuje zmiana stawki VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…)Jednym z podstawowych obowiązków, nałożonych przez ustawodawcę na podatników podatku od towarów i usług, jest zgodne z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), oraz przepisami wykonawczymi do tej ustawy, dokumentowanie czynności dokonywanych w obrocie gospodarczym.

Podstawowym dokumentem, potwierdzającym zaistnienie określonych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest faktura VAT wystawiana przez podatników podatku VAT w trybie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 106 ust. 3 ustawy, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

W myśl art. 106 ust. 4 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Jak wynika z przytoczonych przepisów, art. 106 ust. 1, 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi oraz w przypadku otrzymania zaliczki przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.