Zatrudnienie żony wspólnika a koszty firmy

Przeczytaj także: Spółka osobowa: zatrudnienie małżonka wspólnika

Rozpatrzmy następującą sytuację: Spółka cywilna, której wspólnikami są trzej wspólnicy, zatrudnia w sekretariacie na umowę o pracę żonę jednego ze wspólników. Czy jej wynagrodzenie stanowi dla tych wspólników koszty uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej? Czy coś by się zmieniło, gdyby między małżonkami istniała rozdzielność majątkowa?

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) podatnikiem nie jest spółka cywilna, a jej wspólnicy. Jak bowiem wskazuje art. 5b ust. 2 updof, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (tj. pozarolniczej działalności gospodarczej). Przychody z udziału w takiej spółce u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku (art. 8 ust. 1 updof).

Zasadę tę stosuje się także do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 updof), czyli m.in. w formie spółki cywilnej.

Co się zaś tyczy podatkowych kosztów uzyskania przychodu, stanowią je wszelkie wydatki, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem tych, które zostały wymienione w art. 23 ustawy (art. 22 ust. 1 updof). Wydatki na wynagrodzenie pracownicy – żony jednego ze wspólników spółki cywilnej – wskazaną w poprzednim zdaniu definicję spełniają. Mimo to jednak kosztem uzyskania przychodu nie będą.

Wszystko dlatego, że art. 23 ust. 1 pkt 10 updof mówi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

W związku z powyższym zarówno wspólnik będący mężem pracownicy, jak też pozostali wspólnicy nie będą mogli zaliczyć w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatku poniesionego na jej wynagrodzenie. Nie ma przy tym większego znaczenia to, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa czy też nie.

Co istotne, podana wyżej reguła nie dotyczy innych wydatków ponoszonych przez spółkę na małżonka wspólnika będącego pracownikiem spółki. Wspólnicy zatem mogą zaliczyć do kosztów podatkowych m.in. zapłacone składki ZUS w części przez nich finansowanej.