Świadczenia pracownicze: tworzenie rezerw

Przeczytaj także: Tworzenie rezerw i ich prezentacja w bilansie

Obowiązek tworzenia rezerw na wypłatę wynagrodzeń za czas urlopu wykorzystywanego w roku następnym generalnie powinien odnosić się tylko do pracowników wynagradzanych za czas pracy, tzn. według stawki godzinowej. Jednak mając na względzie postanowienia przepisów prawa pracy stanowiące, że obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie pracownikowi zaległego urlopu do końca marca następnego roku, zakładając, że w jednostce z roku na roku ilość dni urlopu przechodzącego na nowy rok jest podobna, trudno oprzeć się stwierdzeniu, że nieutworzenie rezerwy nie spowoduje zachwiania współmierności kosztów i przychodów z uwagi na równomierność występowania tego rodzaju kosztów w poszczególnych okresach sprawozdawczych.

Aktuarialna wycena świadczeń pracowniczych
W przypadku podjęcia decyzji, że na podstawie stanu faktycznego istniejącego w jednostce należy utworzyć rezerwy na świadczenia pracownicze należy mieć na względzie, że ustawa o rachunkowości nie precyzuje zasad wyceny rezerw. Oznacza to, że w zakresie, w jakim zagadnienie to nie jest uregulowane w ustawie o rachunkowości, jednostka może stosować Krajowe Standardy Rachunkowości, natomiast w takim zakresie, w jakim krajowe standardy również nie regulują danej materii, istnieje możliwość stosowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.

Zalecaną metodą wyceny świadczeń pracowniczych jest wycena aktuarialna. Uzasadnieniem tego jest złożoność założeń i wyliczeń, jakie należy zastosować, aby ustalić wartość rezerwy. Dokonując takowych wyliczeń należy uwzględnić:

• warunki i plany makroekonomiczne,
• rotację pracowników,
• ryzyko wystąpienia śmierci, chorób skutkujących przejściem na rentę,
• strukturę wiekową pracowników i jej zmiany w ciągu następnych lat funkcjonowania.

Wartość rezerwy tworzona jest indywidualnie dla każdego pracownika.
Wartość rezerw na świadczenia emerytalne i podobne wykazywana jest w pasywach w zobowiązaniach w punkcie B.I.2 z podziałem na:

• długoterminowe - to rezerwy, których przewidywany termin wykorzystania jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,
• krótkoterminowe - to rezerwy, których przewidywany termin wykorzystania jest krótszy niż 12 miesięcy licząc od dnia bilansowego.

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego uwzględniająca utworzenie rezerw
Informacja na temat utworzenia rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów powinna również znaleźć się w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Fakt ich utworzenia powinien zostać opisany poprzez podanie:

• celu ich utworzenia,
• stanu na początek okresu,
• zwiększenia w trakcie okresu,
• zmniejszenia w trakcie okresu,
• stan na koniec okresu