Dostawa towaru: koszty transportu a podatek VAT

Przeczytaj także: Faktura po zakończeniu usługi a podatek VAT i dochodowy

Rozpatrzmy następującą sytuację: Skład budowlany prowadzi sprzedaż materiałów budowlanych na miejscu. Na życzenie klienta towar może być dostarczony bezpośrednio na budowę. W takiej jednak sytuacji do wartości towaru doliczane są koszty jego transportu w osobnej pozycji faktury. Jak w takiej sytuacji rozliczyć podatek VAT?

Moment powstania obowiązku podatkowego został określony w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Powstaje on co do zasady z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, a jeżeli czynność ta powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek ten powstaje z chwilą jej wystawienia, nie później jednak niż w 7. dniu licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (ust. 1 i 4 powyższego przepisu). Zasadę tę należy stosować m.in. do sprzedaży materiałów budowlanych.

Od tej reguły ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków. Jeden z nich dotyczy właśnie usług transportowych. Otóż zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT przy tego typu usługach obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania tych usług, przy czym otrzymanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT). Termin powstania obowiązku podatkowego jest tutaj zatem zupełnie inny, niż w przypadku sprzedaży materiałów budowlanych.

Art. 29 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje natomiast, że podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest z kolei kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Ustawodawca nie wyjaśnił jednak czy, tak jak mamy do czynienia w naszym przykładzie, dodatkowe koszty związane ze sprzedażą (u nas koszty transportu) powinny być wliczone do podstawy opodatkowania zwiększając obrót z tytułu dostawy towaru, czy też należy je rozliczyć osobno?

Odpowiedzi na to pytanie starał się udzielić m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 24 czerwca 2010 r. nr IPPP2/443-254/10-4/AO, w której to czytamy:

„(…)w sytuacji gdy Wnioskodawca zawiera z klientami umowy dotyczące dostawy towarów ze wskazaniem miejsca dostawy towarów to wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym. Przedmiotem umowy jest dostawa towarów i ona stanowi główny i podstawowy element całej transakcji. Natomiast świadczenie sprzedawcy, zobowiązującego się dostarczyć towar kupującemu do wskazanego przez niego miejsca, obejmujące także koszty transportu, stanowi element dodatkowy transakcji. Koszty transportu, w tej sytuacji, wkalkulowane są w cenę towaru. Nabywca towarów pokrywa wartość zakupionego towaru wraz z kosztami ich dostarczenia na wskazane miejsce, zgodnie z zawartą umową. Zatem transport towarów jest nierozerwalnie związany z dostawą towarów i wykazany w jednej albo też w oddzielnej pozycji faktury, stanowi niewątpliwie składnik transakcji jaką jest dostawa towarów. Oznacza to, że podstawa opodatkowania takiej sprzedaży obejmuje również koszty transportu, a całość świadczenia winna być opodatkowana według stawki podatkowej właściwej dla realizacji świadczenia podstawowego, czyli dostawy towaru.(…)
Świadczenie pomocnicze, co do zasady dzieli los prawny świadczenia głównego. Zgodnie z powyższym, usługa transportu zakupionych przez klienta towarów nie stanowi usługi samoistnej, lecz część składową świadczenia złożonego jakim jest dostawa towarów.(…)”

W powyższej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie powołał się m.in. na art. 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (wcześniej art. 11 ust. 2 Szóstej Dyrektywy Rady), który to stanowi, że do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
a. podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
b. koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Zgodnie z powyższym w naszym przykładzie moment powstania obowiązku podatkowego dla usługi transportowej towarzyszącej sprzedaży towaru należy określić tak samo jak dla sprzedaży tego towaru, tj. zgodnie z zasadami określonymi w art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o VAT.