Usługi budowlane w UE: rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Usługi budowlane: miejsce świadczenia i rozliczenie VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polski przedsiębiorca świadczy usługi budowlane dla niemieckiego kontrahenta na nieruchomości znajdującej się w Niemczech. Gdzie usługi te opodatkować. Czy polski podatnik powinien je wykazać w deklaracji VAT-7 a jeżeli tak to w której?

Art. 28e ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Usługi budowlane świadczone na nieruchomości znajdującej się w Niemczech w tym kraju podlegają zatem opodatkowaniu. Mimo to usługodawca powinien wykazać ich wartość także w polskiej deklaracji VAT-7, jako usługi niepodlegające opodatkowaniu.

Polskie przepisy zostały jednak tak skonstruowane, że spore trudności interpretacyjne powstają właśnie w zakresie ustalenia, w deklaracji za który okres rozliczeniowy usługi w Polsce nieopodatkowane wykazać. Co jest bardzo istotne, okres ten różni się w zależności od tego, z jakimi usługami mamy do czynienia.

Regulacje w zakresie określenia obowiązku podatkowego od usług trans granicznych, ustawodawca porozrzucał po całej ustawie o VAT. Przepisy w tym zakresie znalazły się w art. 100 ust. 11 w zw. z art. 100 ust. 1 pkt 4 art. 109 ust. 3a oraz całym artykule 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analizując powyższe przepisy dochodzimy do wniosku, że ustawodawca nie przewidział szczególnych uregulowań w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych świadczonych na rzecz kontrahentów zagranicznych (w tym unijnych). Co za tym idzie, obowiązek ten należy określić na takich samych zasadach, jak miałoby to miejsce w Polsce. Zastosowanie będzie miał tutaj art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania tych usług, przy czym otrzymanie części zapłaty (ceny) powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT).

Jeżeli zatem przykładowo przedsiębiorca z naszego przykładu wykonał usługę budowlaną na nieruchomości znajdującej się w Niemczech w miesiącu wrześniu, i w tym samym miesiącu otrzyma zapłatę za tę usługę, jej wartość wykaże w deklaracji VAT-7 za wrzesień. Gdyby w tym miesiącu zapłaty nie otrzymał, wartość usługi wykaże w deklaracji za październik. Otrzymanie natomiast połowy zapłaty we wrześniu spowoduje wykazanie wartości usługi w tej części w miesiącu wrześniu, a części pozostałej w miesiącu październiku.