Umowa o pracę: "niska" zaliczka na podatek?

Przeczytaj także: Pracownik z Ukrainy: zaliczka na podatek dochodowy

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej updof).

Zaliczki te za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą (art. 32 ust. 1 updof):

1. za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 18 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
2. za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1 - 32 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Z powyższego przepisu wynika zatem, że uzyskanie w trakcie roku wynagrodzenia w wysokości przekraczającej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej obliguje zakład pracy do obliczania zaliczki wg wyższej stawki podatku.

Od tej reguły ustawodawca przewidział pewien wyjątek, z którego mogą skorzystać podatnicy pozostający w związku małżeńskim i rozliczający się wspólnie z małżonkiem bądź osoby samotnie wychowujące dzieci.

Otóż zgodnie z art. 32 ust. 1a pkt 2 updof, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali, zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Co za tym idzie, przekroczenie górnej granicy pierwszego progu podatkowego nie zawsze musi się wiązać z koniecznością poboru wyższej zaliczki na podatek. Należy jednak pamiętać, że w tym celu pracownik uprawniony do preferencyjnego liczenia zaliczki na podatek musi złożyć stosowne oświadczenie pracodawcy.

Oświadczenie takie może być złożone w każdym czasie. Płatnik jest obowiązany pobierać zaliczkę w sposób określony w art. 32 ust. 1a pkt 2 począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie. Co za tym idzie, w przypadku złożenia takiego oświadczenia w trakcie roku w czasie, w którym płatnik pobiera już zaliczkę na podatek liczoną według stawki 32%, jest on obowiązany wrócić do jej ustalania wg niższej stawki podatku.

Należy pamiętać, że oświadczenie to jest ważne tylko w danym roku podatkowym. Co za tym idzie pracownik, który chce korzystać z preferencyjnych zasad ustalania zaliczki na podatek także w latach następnych, musi pamiętać o jego składaniu każdego roku.