Nieoprocentowana pożyczka a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Pożyczka bez odsetek dla pracownika a przychód

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca zamierza wziąć od niespokrewnionej z nim osoby fizycznej nieoprocentowaną pożyczkę w wysokości 500 tys. zł z przeznaczeniem na zakup nieruchomości. Pożyczka ta nie jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą przez żadną ze stron. Zostanie ona zgłoszona do urzędu skarbowego w celu uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% jej wartości. Wnioskodawca ma wątpliwość czy z uwagi na fakt, że pożyczka ta jest nieoprocentowana, powstanie nieodpłatne świadczenie z tego tytułu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia, jednakże w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że pojecie to związane jest ze stosunkami prawnymi o charakterze zobowiązaniowym i rozumiane być musi jako świadczenie, z którym nie jest związana zapłata w jakiejkolwiek postaci.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności tych podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

W myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc pod uwagę cytowany przepis, należy stwierdzić, iż na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną.

Niemniej jednak umowa ta może mieć charakter odpłatny. Odpłatność można ustalić w różny sposób, np. w postaci oprocentowania wyrażonego w pieniądzu, przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości, zezwolenia na korzystanie z rzeczy, udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę.

Należy podkreślić, że jeżeli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia.

W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie, jak i udzielenie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza wziąć od osoby fizycznej, z Nim niespokrewnionej, nieoprocentowaną pożyczkę. Pożyczka nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez żadną ze stron i zostanie wykorzystana na zakup nieruchomości.

W związku z tym, nieoprocentowana pożyczka, którą zamierza Pan zaciągnąć u osoby fizycznej, niespokrewnionej, nie spowoduje powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów