Sprzedaż mieszkania: spłata kredytu a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Ulga mieszkaniowa a refinansowanie kredytu

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

30 stycznia 2003 r. wnioskodawca wraz z żoną kupili spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 165 000 zł, częściowo sfinansowaną kredytem bankowym. Mieszkanie to następnie zostało zbyte dnia 7 sierpnia 2008 r. za 435 000 zł. W dniu 16.01.2006 r. podpisali przy tym z deweloperem przedwstępną warunkową umowę na budowę i sprzedaż lokalu mieszkalnego za 802 130 zł. Przedwstępna umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego została podpisana 24 listopada 2006 roku. W okresie budowy deweloper wystawiał faktury przy kończeniu poszczególnych etapów robót od 2006 do lutego 2008 r., należności z których wnioskodawca wraz z małżonką regulowali ze środków pochodzących z zaciągniętego na ten cel kredytu bankowego. Nieruchomość nabyli oni aktem notarialnym z dnia 12 lutego 2008 r. za kwotę 812 513 zł.

Wskazany wyżej kredyt hipoteczny został zaciągnięty w maju 2006 r. na kwotę 1 000 000 zł. Zgodnie z zawartą umową kredytu, środki finansowe z niego pochodzące zostały przeznaczone na:
1. refinansowanie kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania w 2003 r.,
2. refinansowanie kredytu na zakup samochodu,
3. refinansowanie kosztów związanych z udzieleniem kredytu bankowego,
4. finansowanie przedpłat na budowę i nabycie nowego mieszkania.

Odsetki od kredytu są spłacane od lipca 2006 r. zaś odsetki + kapitał od 2008 r. Wnioskodawca wskazał przy tym, że nie korzystał z żoną z ulgi odsetkowej. Zadał pytanie, czy środki uzyskane ze sprzedaży starego mieszkania w części przeznaczonej na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w dniu 09 maja 2006 r. w części dotyczącej nabycia nowego mieszkania korzystają ze zwolnienia w podatku dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c)-przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z uwagi na okoliczność, iż w niniejszej sprawie w 2008 r. Wnioskodawca wraz z żoną dokonał sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w 2003 r. odpłatne zbycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło zatem przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, wobec czego stanowi ono źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

W myśl art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Do uzyskanego przychodu mają natomiast zastosowanie zasady opodatkowania określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. Bowiem na mocy art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w tejże ustawie, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym w 2006 r. – podatek od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., wolne od podatku dochodowego były przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a:

1. w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
* na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
* na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,