Ryczałt ewidencjonowany: utrata = skala podatkowa

Przeczytaj także: Podatek dochodowy: forma opodatkowania 2009

Art. 8. ust. 1 pkt 3 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym mówi, że opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
b) działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
d) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11,
e) świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

Ograniczenie to dotyczy także podatników wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym).

Powstanie takiego przychodu w trakcie roku u ryczałtowca powoduje, że traci on prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dniem jego uzyskania i od tego dnia musi opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Mówi o tym art. 8 ust. 3 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym.

Z przepisu tego wynika kilka istotnych informacji. Otóż podatnik, który uzyskał przychód z działalności wskazanej wyżej traci prawo do ryczałtu ewidencjonowanego. Co jednak jest tutaj bardzo ważne, prawo to traci z dniem uzyskania tego przychodu. Za okres od początku roku do dnia poprzedzającego uzyskanie takiego przychodu prawo do ryczałtu mu zatem przysługuje. Dzięki temu nie ma potrzeby korygowania wcześniejszych rozliczeń z urzędem skarbowym.

Po utracie prawa do ryczałtu z przyczyn wskazanych wyżej podatnik jest obowiązany do rozliczania się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych. O ile jednak ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje dwie formy opodatkowania działalności gospodarczej, tj. skala podatkowa i podatek liniowy, tak w naszym przypadku podatnik co do zasady będzie mógł skorzystać tylko z tej pierwszej (chyba, że utrata prawa do ryczałtu nastąpiła na samym początku roku). Wybór opodatkowania podatkiem liniowym należy bowiem zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia danego roku. Utrata prawa do ryczałtu ewidencjonowanego w trakcie roku bardzo rzadko występuje na tyle wcześnie, aby termin ten zachować. Skoro terminu tego podatnik nie dochowa, nie będzie mógł wybrać opodatkowania podatkiem liniowym.

W praktyce powyższe oznacza, że po zakończeniu roku podatnik złoży dwa zeznania roczne: PIT-28 za tą część roku, w której był opodatkowany ryczałtem ewidencjonowanym i PIT-36 za pozostały okres. Niestety opodatkowanie przez część roku podatkiem zryczałtowanym powoduje, że na PIT-36 podatnik nie może rozliczyć się razem z małżonkiem bądź w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Jak bowiem mówi art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, preferencja ta nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie m.in. przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym.