Faktura VAT a zaliczka na poczet innej umowy

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Podatnik otrzymuje od swoich kontrahentów zaliczki na poczet przyszłych dostaw towarów (opodatkowanych podstawową stawką podatku). Zaliczki te dokumentuje fakturami zaliczkowymi VAT (każda faktura dotyczy konkretnej dostawy) i wykazuje od nich obowiązek podatkowy w tym podatku. Zdarza się jednak, że dana dostawa nie dochodzi do skutku. W takiej sytuacji zaliczka z reguły jest przenoszona (za zgodą kontrahenta) na poczet innej dostawy. Czy należy tutaj wystawić fakturę korygującą?

Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Jest tak zarówno w sytuacji otrzymania 100% zaliczki jak też, gdy obejmuje ona niewielki procent należności. Każda zaliczka generuje powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Zaliczka taka powinna też być potwierdzona fakturą zaliczkową. §10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów m.in. w sprawie wystawiania faktur mówi bowiem, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Dodatkowo ust. 3 tego przepisu mówi, że fakturę taką wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę).

Tak też postępuje nasz podatnik. Na otrzymane zaliczki wystawia faktury zaliczkowe oraz wykazuje od nich obowiązek podatkowy w podatku VAT. Trzeba przy tym pamiętać, że bez względu na to, kiedy faktura zaliczkowa zostanie wystawiona, obowiązek podatkowy od otrzymanej zaliczki powstaje w chwili jej otrzymania. Należy na to zwrócić szczególną uwagę na przełomie miesięcy. Może bowiem wystąpić sytuacja, w której z tytułu otrzymanej zaliczki na koniec miesiąca faktura zostanie wystawiona (zgodnie z przepisami) na początku miesiąca kolejnego. Mimo to obowiązek podatkowy powstanie w miesiącu otrzymania zaliczki.

Istotny jest także zakres informacji, jakie powinny znaleźć się na fakturze zaliczkowej. Zgodnie z §10 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia w sprawie faktur, faktura ta powinna zawierać m.in. dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy.

Powyższe wymogi spełniają faktury wystawiane przez podatnika z naszego przykładu. Niestety powoduje to, że zaliczenie po pewnym czasie danej zaliczki na poczet innej dostawy pociąga za sobą konieczność wystawienia faktury korygującej, mimo że na podatki ona nie wpłynie. Dane zawarte na fakturze zaliczkowej dotyczą bowiem konkretnej dostawy, która ulega zmianie i takim zakresie fakturę tę należy skorygować.