Rejestracja VAT UE a WNT

Przeczytaj także: WNT a brak unijnego NIP nabywcy na fakturze VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: W sierpniu 2010 r. polski podatnik zarejestrował się dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych, jednakże już w lipcu 2010 r. nabył on od francuskiego kontrahenta towar. Ponieważ wtedy polski przedsiębiorca nie był jeszcze podatnikiem unijnym, kontrahent wykazał na fakturze francuski VAT. Jak powyższe dla celów podatku od towarów i usług powinien rozliczyć polski podatnik?

Art. 97 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nakłada na czynnych podatników VAT obowiązek zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych przed dokonaniem pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Brak rejestracji „na czas” nie zwalnia jednak naszego podatnika z obowiązku rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru i to pomimo faktu, że na fakturze kontrahent wskazał francuski podatek. Dlaczego?

Definicja WNT została określona przez ustawodawcę w art. 9 ustawy o VAT. Ust. 1 tego przepisu mówi, że rozumie się przez nie nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Ust. 2 tego przepisu wskazuje ponadto, iż aby wystąpiło WNT wystarczające jest, że nabywcą i dostawcą towarów jest podatnik. Niekoniecznie musi być to podatnik zarejestrowany na potrzeby rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowych (z pewnymi wyjątkami, które w naszym przypadku nie mają zastosowania).

Dodatkowo, jak wskazuje art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane również wtedy, gdy nabywca nie podał dla tej transakcji numeru identyfikacji podatkowej poprzedzonej kodem PL. Przytoczone przepisy wskazują zatem, że po stronie polskiego podatnika WNT wystąpi, mimo że nie dokonał on na czas stosownego zgłoszenia rejestracyjnego.

Pozostaje zatem kwestia ustalenia podstawy opodatkowania, od której zostanie obliczony podatek. W tym celu należy zastosować regułę wynikającą z art. 31 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota, jaką nabywający jest obowiązany zapłacić.

Reasumując brak rejestracji jako podatnik VAT UE nie zwalnia z obowiązku rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podstawą opodatkowania w takiej sytuacji jest kwota należna sprzedawcy wykazana na fakturze łącznie z podatkiem. Podatek liczony jest tutaj od wartości brutto otrzymanej, od unijnego kontrahenta, faktury.

Powyższe nie oznacza jednak, że wystąpi obowiązek zapłaty podatku z tytułu WNT. Jeżeli bowiem nabyte towary będą służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, obliczony od WNT VAT należny w całości przekształci się w VAT naliczony podlegający odliczeniu.