Osoby prywatne: umowa o dzieło a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Rozliczenie podatku od umowy o dzieło

Umowa o dzieło została zawarta w dziale IV: Szczególne rodzaje sprzedaży, tytule XV: Umowa o dzieło, Kodeksu cywilnego – art. 627 do 646. Pierwszy z nich mówi, iż przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jest to umowa tzw. starannego wykonania (co ją odróżnia od umowy zlecenie).

Przychody z tytułu umowy o dzieło są z reguły kwalifikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście określone w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Nie jest jednak tak zawsze. Zgodnie bowiem z art. 13 pkt 8 updof co prawda do tego źródła zalicza się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenie lub o dzieło, jednakże uzyskiwane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (czyli przedsiębiorcy),
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychodów z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jak łatwo zauważyć, w powyższym nie znajdzie się większość umów (zlecenie czy też o dzieło) zawartych pomiędzy dwiema osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Co za tym idzie, przychodów z tego tytułu uzyskanych nie można zaliczyć do określonego w art. 13 updof źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Nie oznacza to jednak, że przychód ten nie podlega opodatkowaniu. Uzyskane na podstawie takiej umowy przysporzenie majątkowe mieści się w przychodach z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 upodf. To z kolei pociąga za sobą inny sposób rozliczenia podatku, niż w przypadku „typowych” umów (gdzie zleceniodawca/zamawiający występuje w roli płatnika).

Otóż w przypadku przedmiotowej umowy na zamawiającym nie ciążą obowiązki płatnika polegające na obliczeniu, poborze oraz przekazaniu do urzędu skarbowego zaliczki na podatek od tak uzyskanego dochodu przez przyjmującego do wykonania dzieło. Ponadto nie wystawia on także żadnych informacji podatkowych w tym zakresie (PIT-11, PIT-8C).

Także na przyjmującym zlecenie nie ciąży obowiązek obliczenia i wpłacenia zaliczki na podatek od takiej umowy w trakcie roku. Dochód z tego tytułu należy wykazać dopiero w zeznaniu rocznym na formularzu PIT-36 w części D „Inne źródła” razem z pozostałymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu wg skali podatkowej za dany rok. Zeznanie takie składa się do końca kwietnia roku następującego po danym roku podatkowym. W tym terminie należy także wpłacić należny podatek (o ile z zeznania będzie wynikać kwota do zapłaty).