Powrót do zwolnienia a korekta VAT

Przeczytaj także: Brak czynności opodatkowanych = korekta VAT od środków trwałych

Generalna zasada zawarta w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z tym prawo to nie przysługuje, jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT. W takiej sytuacji wykonuje on bowiem jedynie czynności zwolnione.

Pewnym potwierdzeniem powyższego jest art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, który to nakazuje (w sytuacji wykonywania zarówno czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje) odrębnie określić kwoty podatku naliczonego związane z z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Co za tym idzie, podatnik zamierzający skorzystać ze zwolnienia w tym podatku, który posiada towary nabyte w czasie, gdy był czynnym podatnikiem VAT, przy nabyciu których ten podatek odliczył, może mieć obowiązek skorygowania wysokości odliczonego wcześniej podatku. W chwili skorzystania ze zwolnienia zmienia się bowiem przeznaczenie zakupionych towarów: ze związku z działalnością opodatkowaną na związek z działalnością zwolnioną (a w stosunku do takiej odliczenie VAT nie przysługuje). Zasady ewentualnej korekty zostały uregulowane art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Są one różne w zależności od tego, czy korekta ma dotyczyć środków trwałych będących nieruchomościami, innych środków trwałych o wartości przekraczającej 15 000 zł, środków trwałych i wyposażenia o wartości poniżej 15 000 zł oraz towarów handlowych tudzież materiałów.

Składniki majątku o wartości powyżej 15 000 zł

I tak, jeżeli podatnik zamierzający skorzystać ze zwolnienia posiada towary i usługi, które stanowią jego środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, a także grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów zaliczone do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł, będzie on zobowiązany do dokonywania korekty odliczonego podatku VAT w ciągu 5 lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntu w ciągu lat 10 – licząc od roku, w którym zostały one oddane do użytkowania (art. 91 ust. 2 ustawy).

W przypadku korzystania ze zwolnienia podmiotowego powyższą korektę wykazuje się w deklaracjach VAT za pierwszy okres rozliczeniowy (odpowiednio styczeń lub I kwartał), poczynając od roku następującego po roku, w którym podatnik korzysta ze zwolnienia, aż do zakończenia okresu korekty (art. 91 ust. 3 ustawy). Koryguje się odpowiednio 1/5 lub 1/10 (w przypadku nieruchomości) kwoty odliczonego wcześniej podatku.

Przykład
W 2008 r. podatnik zakupił i przyjął do używania maszynę produkcyjną o wartości początkowej 50 000 zł (okres korekty wynosi zatem tutaj 5 lat). VAT z tego tytułu wynoszący 11 000 zł został odliczony w całości. Następnie w 2010 r. podatnik postanowił skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, co też uczynił.

W związku ze zmianą przeznaczenia zakupionej maszyny, ma on obowiązek skorygowania wcześniej odliczonego od niej podatku. Korekta ta wynosi 11 000 x 1/5 = 2 200 zł rocznie i będzie wykazywana w deklaracjach za styczeń 2011, 2012 i 2013 roku. Łączna wartość korekty wyniesie: 11 000 zł x 3/5 = 6 600 zł.