Towary handlowe i materiały w KPiR

Przeczytaj także: Usługi podwykonawcy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Rozpatrzmy następującą sytuację: Firma prowadząca podatkową księgę przychodów i rozchodów handluje materiałami budowlanymi, w tym m.in. stalą. Świadczy przy tym także usługi w zakresie obróbki stali, w tym m.in. wykonuje balustrady na balkony, schody i inne metalowe konstrukcje szkieletowe. Nabyła stal, która pierwotnie miała zostać odsprzedana dalej w stanie nieprzetworzonym (towar handlowy). Po pewnym czasie została ona jednak wykorzystana do wykonania schodów, które zostały sprzedane. Czy fakt przekwalifikowania danego zakupu z towaru handlowego na materiał należy odnotować w księdze podatkowej?

Na wstępie przypomnijmy, iż rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów rozróżnia nie tylko pojęcia towarów handlowych czy materiałów, ale także m.in. wyrobów gotowych wytworzonych z tych materiałów, które to mieszczą się w ogólnym pojęciu towarów.

I tak:

• towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej,
• materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,
• wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane.

Zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych musi być wpisany do księgi niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży (§17 rozporządzenia). Zapisu tego dokonuje się w kolumnie 10 księgi „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”.

Mimo, że rozporządzenie rozróżnia powyższe pojęcia, tak dla samych zapisów w księdze przekwalifikowanie danego zakupu z towaru handlowego na materiał nie ma większego znaczenia. Zarówno ten pierwszy jak i drugi ewidencjonowany jest w kolumnie 10. Tym samym nie ma obowiązku korygowania zapisów w księdze w przypadku zaistnienia takiej sytuacji. Jedyne co, to podatnik może (lecz nie musi) zamieścić adnotację o takiej zmianie w kolumnie 16 księgi „Uwagi”.

Dodajmy tutaj, że podobnie będzie księgowany przychód ze sprzedaży towarów handlowych czy wyrobów gotowych. Służy do tego celu kolumna 7 księgi „Wartość sprzedanych towarów i usług”. Natomiast zarówno towary handlowe jak i produkty gotowe, które nie znajdą swoich nabywców czy materiały które nie zostały zużyte przed sporządzeniem spisu z natury, zostaną w tym spisie umieszczone.