Otrzymana kara umowna a koszty uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Odszkodowanie za wadliwy towar a podatek dochodowy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Małżonkowie w 2007 r. zawarli z deweloperem umowę przedwstępną na zakup nieruchomości, na co zaciągnęli kredyt bankowy. W okresie luty 2007 - maj 2009 wpłacili deweloperowi 90% ceny za lokal mieszkalny, z czego ok. 80% pochodziło z kredytu. Zawarta umowa przedwstępna stanowiła, iż w przypadku nie wydania nabywcy lokalu do 31 lipca 2009 r. z winy zbywcy, na pisemne żądanie nabywcy zgłoszone zbywcy do 14 sierpnia 2009 r. umowa się rozwiązuje, a dotychczas wpłacone kwoty podlegać będą zwrotowi w terminie 14 dni od daty rozwiązania umowy wraz z odsetkami w wysokości 10% w skali rocznej. Deweloper nie wydał małżonkom lokalu do dnia 31 lipca 2009 r., w związku z czym skorzystali oni z przysługującego im prawa do żądania rozwiązania umowy. Deweloper zwrócił wpłacone kwoty wraz z odsetkami w wysokości 10% w stosunku rocznym. Określona w powyższy sposób kara umowna została zatem naliczona przede wszystkim od kwot pochodzących z kredytu hipotecznego. W związku z tym zadano pytanie, czy rozliczając dochód za 2009 r. należy naliczone i zapłacone odsetki od kredytu hipotecznego potraktować jako koszt uzyskania przychodu w związku z otrzymaną karą umowną od dewelopera? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się przychody z innych źródeł, przy czym pojęcie innych źródeł nie zostało wprost zdefiniowane w powołanym przepisie.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.