Sprzedaż samochodu: zwrot AC i OC a przychód firmy

Przeczytaj także: Kiedy zwrot składki AC nie jest przychodem firmy?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych. Dla celów podatku dochodowego prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Koszty są ewidencjonowane wg metody uproszczonej (kasowej). W firmie wykorzystuje samochód osobowy, który stanowi środek trwały. Na początku 2010 r. zapłacił składki OC i AC na cały rok. Składki te zostały w całości jednorazowo zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Następnie w trakcie 2010 r. samochód ten sprzedał i otrzymał zwrot części zapłaconych składek od ubezpieczyciela. Jak rozliczyć zwrócone składki? – należy skorygować koszty, powiększyć przychód czy też zdarzenie to jest obojętne podatkowo?

Przede wszystkim należy pamiętać, iż poniesione wydatki z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie samochodu osobowego wykorzystywanego w działalności gospodarczej jak najbardziej mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu lecz jedynie do pewnego limitu. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 EURO, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Co się zaś tyczy zwrotu uprzednio zapłaconych składek, przytoczona wyżej ustawa nie wskazuje wprost, jak należy w takiej sytuacji postąpić. Żaden z przepisów nie wspomina o tym, aby konieczne było tutaj korygowanie kosztów uzyskania przychodów. Żaden przepis nie wskazuje także bezpośrednio, aby zwrot ten uznać za przychód.

Warto jednak w tej kwestii przyjrzeć się bliżej art. 14 ust. 3 tejże ustawy (który normuje, co nie jest przychodem z firmy), szczególnie pkt 3a. Otóż ustawodawca wskazał w nim, iż do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Ponieważ przytoczony przepis stanowi wprost, iż przychodem nie są jedynie te zwrócone wydatki, które nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, należy uznać, iż pozostałe trzeba do przychodu doliczyć. Tym samym nasz przedsiębiorca w chwili zwrócenia mu składek (uprzednio zaliczonych do kosztów) powinien je wykazać jako przychód. Gdyby część składki AC nie stanowiła kosztu uzyskania przychodu (z uwagi na ograniczenie wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy), zwrot składki przypadającej na tę część nie będzie także przychodem. Zwrócone składki należy wykazać w kolumnie 8 księgi podatkowej (pozostałe przychody).