Zmienią się zasady prowadzenia ksiąg

Przeczytaj także: Prowadzenie ksiąg rachunkowych: nowe rozporządzenie

Trwają prace nad projektem zmian w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm., dalej: uor), ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst j.ednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm., dalej: updof) oraz ustawie z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: ksh). Projekt nowelizacji przewiduje zwolnienie przedsiębiorcy zawieszającego działalność gospodarczą ze wszystkich dokumentacyjnych i sprawozdawczych obowiązków, które nie są konieczne dla ustalenia jego zobowiązań wobec państwa lub osób prywatnych.

Obecnie jednostki zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych nie mogą skorzystać - w przypadku zawieszenia działalności - ani z możliwości odstąpienia od zamknięcia ksiąg rachunkowych na ostatni dzień roku obrotowego, w którym działalność była zawieszona od początku tego roku, ani, w przypadku spółki z o.o. oraz akcyjnej, z możliwości odstąpienia od odbycia zwyczajnego zgromadzenia wspólników (zwyczajnego walnego zgromadzenia).

Zmiany dotyczące ustawy o rachunkowości odnoszą się do zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych, tj. art. 12 oraz art. 26 uor, a umożliwią podmiotom obowiązanym do prowadzenia ksiąg rachunkowych odstąpienie:

• od obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych na dzień kończący rok obrotowy, w którym działalność jednostki przez cały czas pozostawała zawieszona.
• od obowiązku przeprowadzenia inwentaryzacji w przypadku odstąpienia przez jednostkę od zamknięcia ksiąg rachunkowych z powodu zawieszenia działalności przez cały rok obrotowy (nowy pkt 3 w art. 26 ust. 5 uor).

Z obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych będą mogły skorzystać:

• podmioty dokonujące odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych oraz podmioty, u których w okresie zawieszenia wystąpią inne zdarzenia wywołujące skutki o charakterze majątkowym lub finansowym (nowy ust. 3b w art. 12 uor),
• emitenci papierów wartościowych zamierzający ubiegać się o dopuszczenie lub ubiegający się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (nowy ust. 3c w art. 12 uor),
• emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (nowy ust 3c w art. 12 uor).

Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych mają charakter redakcyjny i wyrażają tę samą normę co przepisy obowiązujące obecnie (nowe brzmienie ust. 1 w art. 24 i ust. 5 w art. 45 updof).

W opinii ekspertów rozstrzygniecia wymagać będzie kwestia, czy podatnicy którzy czasowo zawieszą prowadzenie działalności gospodarczej na okres co najmniej pełnego roku podatkowego, a którzy przed zawieszeniem tej działalności prowadzili księgi rachunkowe, będą zobowiązani po odwieszeniu działalności prowadzić księgi rachunkowe czy też dalej będą mogli prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Zgodnie bowiem z art. 24a ust. 4 updof, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości, a więc równowartość 1.200.00 euro.

Nie wiadomo zatem, czy dla podatników, którzy czasowo zawieszą prowadzenie działalności gospodarczej na okres co najmniej pełnego roku podatkowego (w podatku dochodowym od osób fizycznych jest to rok kalendarzowy) punktem odniesienia dla ustalenia ich obowiązku w zakresie prowadzenia ksiąg podatkowych będzie rok poprzedzający zawieszenie działalności, czy też rok, w którym działalność została zawieszona lub - w przypadku jej zawieszenia od początku roku podatkowego - rok poprzedzający rok zawieszenia.

Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe z uwagi na osiągane przychody, którzy zawiesili działalność na okres co najmniej jednego pełnego roku podatkowego, po odwieszeniu działalności nie będą już zobowiązani do prowadzenia tych ksiąg, bowiem w roku poprzedzającym odwieszenie działalności nie osiągną przychodu (nie wypełnią dyspozycji art. 24a ust. 4 updof). Podatnicy tacy bez względu na wielkość osiągniętego wcześniej przychodu (w roku zawieszenia działalności lub - jeżeli zawieszenie nastąpi od początku roku podatkowego - w roku poprzedzającym zawieszenie działalności) oraz wielkość przychodu osiągniętego w roku podjęcia działalności po zawieszeniu zobowiązani będą do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, która przeznaczona jest dla podatników co najwyżej średnich, o czym świadczy ustawowe ograniczenie wielkości przychodów (do równowartości 1.200.000 euro (art. 24a ust. 6 updof i art. 3 ust. 3 uor).

W kodeksie spółek handlowych zmianie ulegnie art. 231 i art. 395, dotyczący terminu i przedmiotu zwyczajnego zgromadzenia wspólników (w przypadku spółki akcyjnej - zwyczajne walne zgromadzenie), umożliwiając odstąpienie od zwoływania tego zgromadzenia w przypadku zawieszenia przez spółkę działalności przez cały rok obrotowy i odstąpienia od zamknięcia ksiąg na koniec tego roku (nowy §6 w art. 231 i art. 395 ksh).

Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.


Doradztwo dla księgowych plus wszystko, czego potrzebujesz do bezbłędnego rozliczania Twojej firmy, w jednym miejscu. W Portalu FK www.portalfk.pl indywidualnie skonsultujesz się z ekspertami i otrzymasz dostęp do licznych narzędzi ułatwiających pracę.