Leasing: opłata wstępna a metoda memoriałowa PKPiR

Przeczytaj także: Leasing: opłata wstępna a koszty w PKPiR

Metoda memoriałowa została określona w art. 22 ust. 5-5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jej istota polega na tym, że koszty uzyskania przychodu rozlicza się w podziale na koszty bezpośrednie, rozliczane w dacie uzyskania przychodu z nimi związanego i koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (potocznie zwane pośrednimi) rozliczane w dacie ich poniesienia. Dodatkowo, jeżeli koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, należy je odnosić w koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Przykładowo zatem, jeżeli podatnik w 2010 r. poniósł wydatek (koszt pośredni), który dotyczy całego roku 2010 i całego roku 2011, to w roku 2010 w koszty uzyskania przychodu będzie mógł odnieść jedynie 50% tego wydatku – reszta będzie stanowiła koszty podatkowe roku 2011.

Takiego rozbicia nie ma w metodzie uproszczonej (zwanej też kasową). Tutaj wydatek taki należy uznać za koszt uzyskania w dacie jego poniesienia, tj. na dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Co za tym idzie, powyższy wydatek w przypadku metody uproszczonej podatnik powinien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w całości w roku 2010.

Jak zatem odnieść w koszty uzyskania przychodów opłatę wstępną dotyczącą leasingu?

O ile nie ma żadnych wątpliwości w przypadku metody kasowej (będzie to bowiem data wystawienia faktury na tę opłatę), tak problemy interpretacyjne rodzą się w przypadku metody memoriałowej. Inne stanowisko w tej kwestii mają bowiem organy podatkowe, inne plasuje się wśród sądów administracyjnych.

Otóż pierwsze z wymienionych uważają, iż opłatę taką, mimo że ponoszoną jednorazowo, należy odnosić w koszty uzyskania przychodu przez cały okres jej trwania. Konieczne jest zatem jej rozbicie na kilka lat. Wskazują one bowiem, iż opłata ta dotyczy całego okresu trwania umowy leasingowej.

Sądy z kolei uważają, że opłata taka jest związana z zawarciem umowy leasingu i wydaniem samego przedmiotu leasingu, w związku z czym należy ją odnieść w koszty uzyskania przychodu jednorazowo, a nie rozbijać proporcjonalnie do okresu trwania umowy (np. wyrok WSA w Warszawie z 17 czerwca 2008r., sygn. akt III SA/Wa 24/08, SA w Białymstoku z 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bk 614/08, WSA we Wrocławiu z 5 października 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 633/09).

Jak zatem postąpić?
Jeżeli podatnik nie chce wdawać się w spór z fiskusem, powinien taką opłatę rozbić proporcjonalnie na okres trwania umowy. Ujęcie jej jednorazowo w kosztach uzyskania przychodu niewątpliwie będzie skutkować przeniesieniem tej sprawy na wokandę sądu. Ten jednak, zgodnie z przytoczonymi wyrokami kształtującymi linię orzeczniczą, powinien przyznać rację podatnikowi.