Gdy grunt nabyty w 2007 r. to tylko ulga meldunkowa

Przeczytaj także: Ulga meldunkowa: wystarczy 12-miesięczne zameldowanie

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W maju 2007 r. podatnik nabył na zasadach współwłasności (50%) grunt, na którym następnie zostały wybudowane 2 budynki mieszkalne dwu-lokalowe. Po zakończeniu budowy w 2009 r. ustanowione zostały prawa do samodzielności każdego lokalu. 04.08.2009 r. na podstawie umowy zniesienia współwłasności nieruchomości podatnik stał się właścicielem 2 lokali w jednym budynku oraz ½ części w nieruchomości wspólnej. Zniesienie współwłasności nie zmieniło majątku podatnika, w związku z czym nie miały także miejsca żadne spłaty ani dopłaty. Podatnik zamierza zbyć jeden z tych lokali oraz ¼ części nieruchomości wspólnej. W związku z tym zadał pytanie, czy ma prawo do zwolnienia z podatku dochodowego, jeśli w ciągu 2 lat zainwestuje 100% uzyskanych ze sprzedaży środków na zakup lub budowę nieruchomości mieszkalnej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepisy ww. ustawy nie definiują użytego w tym przepisie pojęcia „nabycie”. Należy zatem odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm. - Działu III, Tytułu I Księgi drugiej tej ustawy).
Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego - art. 196 § 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 210 i nast. K.c., każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy wspólnej. Wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. W wyniku podziału fizycznego powstają nowe rzeczy. Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat.

W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego.(…)

Zatem w świetle wyżej przytoczonych przepisów prawa podatkowego uznać należy, iż w przypadku Wnioskodawcy udział we współwłasności nieruchomości po zniesieniu współwłasności nie uległ powiększeniu, tym samym nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż wartość otrzymanej nieruchomości mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy przed zniesieniem współwłasności.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera w swej treści definicji nieruchomości, stąd też należy się również odnieść się do przepisów Kodeksu cywilnego. W myśl przepisu art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Zatem, prawo rzeczowe rozróżnia trzy rodzaje nieruchomości: gruntowe, budynkowe, części budynków (lokalowe).

Co więcej, w myśl art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane. Natomiast zgodnie z art. 47 § 1 tej ustawy, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Z przepisów Kodeksu cywilnego wynika zatem, że grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości. W konsekwencji, budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Dlatego sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku, trwale z nim związanego.