Darowizna pieniędzy od szefa a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Umorzenie udziałów za wynagrodzeniem a podatek dochodowy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Pracownik spółki znalazł się w bardzo trudnej sytuacji materialnej w związku z chorobą dziecka (uraz kręgosłupa). Zakład pracy postanowił udzielić mu wsparcia finansowego w postaci darowizny pieniędzy w wysokości 2 500 zł. Pomiędzy zakładem pracy a pracownikiem została więc zawarta umowa darowizny. Darowizna została przekazana przelewem na rachunek bankowy i była to pierwsza darowizna, jaka została przyznana temu pracownikowi w ciągu ostatnich 5 lat. Powstała wątpliwość, czy przekazane pracownikowi środki pieniężne należy opodatkować podatkiem dochodowym, czy jedynie podatkiem od spadków i darowizn? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), określa w sposób ogólny przedmiotowy i podmiotowy zakres zastosowania przepisów ustawy. Stanowi on, iż przepisy ustawy obejmują osoby fizyczne, natomiast przedmiotem jej regulacji jest opodatkowanie dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże stosownie do art. 2 ust. 1 przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu. Najczęściej darowizna polega na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. W rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego darowizna jest umową, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku – art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zatem podstawowym elementem darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w przyszłości. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

Decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem od spadków i darowizn lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony. O tym, czy dokonana czynność ma charakter prawny darowizny, czy też jest to świadczenie nieodpłatne wynikające z innego stosunku prawnego winna przesądzać zawarta na tę okoliczność umowa.

W tym miejscu należy zauważyć, iż analiza umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym tutejszy organ nie jest uprawniony do oceny skuteczności zawieranych umów cywilnoprawnych na gruncie prawa cywilnego, ani oceny, czy kwota świadczenia pieniężnego udzielonego pracownikowi stanowi darowiznę.

Przyjmując za Wnioskodawcą, iż udzielona przez zakład pracy kwota finansowej pomocy stanowi darowiznę pieniężną na rzecz pracownika, uznać należy, iż w przedmiotowej sprawie nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu otrzymanych środków, bowiem znajdzie tutaj zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączający stosowanie przepisów ustawy do przychodów podlegających przepisom ustawy od spadków i darowizn.

Reasumując:

Środki pieniężne otrzymane przez pracownika nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o ile ze sporządzonej umowy wynika, że środki te zostały przekazane w formie darowizny i podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów