Ulga na złe długi w VAT od grudnia 2008

Przeczytaj także: Ulga na złe długi - obowiązki dłużnika

Rok temu uchwalono nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług, która umożliwia łatwiejsze korzystanie z tak zwanej „ulgi na złe długi”.
Do końca listopada 2008 roku możliwość korekty podatku należnego, w przypadku niezapłaconych wierzytelności, była ściśle powiązana z odpisami wierzytelności nieściągalnych, zaliczanymi do kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, chcąc dokonać korekty podatku VAT należnego z tytułu niezapłaconych transakcji, musiał uprawdopodobnić nieściągalność wierzytelności zgodnie z właściwą ustawą - albo o podatku dochodowym od osób fizycznych albo o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ustawy o podatkach dochodowych zawierają zamknięty katalog zdarzeń, które pozwalają na uznanie, że nieściągalność wierzytelności jest uprawdopodobniona. Zdarzenia te, to przede wszystkim uzyskanie określonych orzeczeń właściwych organów, wydawanych w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym, z których wynika, że dłużnik nie posiada majątku. Z kolei jedynym dopuszczalnym przypadkiem uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności przez samego wierzyciela jest protokolarne stwierdzenie, że przewidywane koszty dochodzenia wierzytelności przed sądem i w postępowaniu egzekucyjnym byłyby co najmniej równe kwocie tej wierzytelności. Jednak w praktyce ostatnia z przedstawionych przesłanek uprawdopodobnienia nieściągalności dotyczy tylko niewielkich wierzytelności.

Od 1 grudnia 2008 roku korekta podatku VAT należnego z tytułu transakcji, za które podatnik nie otrzymał zapłaty jest znacznie łatwiejsza. Ustawą z dnia 7 listopada 2008 roku znowelizowano art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, uniezależniając prawo podatnika do skorygowania VAT należnego wyłącznie od odpisów wierzytelności nieściągalnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym. Obecnie podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług także w przypadku wierzytelności, które nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu ich płatności określonego w umowie lub na fakturze. Oprócz opóźnienia w płatności, przekraczającego 180 dni ustawa przewiduje jednak dodatkowe warunki.

I tak korekta podatku jest możliwa jeżeli dostawa towaru lub świadczenie usług została dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Możliwość korekty podatku należnego nie obejmuje więc dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz konsumentów. Nie ma też możliwości dokonania korekty, w przypadku czynności dokonywanych z podmiotami, których dotyczy zwolnienie podmiotowe, lub które dokonują wyłącznie czynności zwolnionych od podatku. Wreszcie, pomimo braku zapłaty, nie będzie można dokonać korekty, jeżeli dostawę lub świadczenie usług wykonano na rzecz podmiotu w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji.