Umowa pożyczki paliwa a podatek PCC

Przeczytaj także: Pożyczka od zagranicznej firmy a podatek PCC

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

We wniosku wskazano, że spółka zajmująca się m.in. produkcją paliw, z uwagi na duże zapotrzebowania na ten surowiec, postanowiła skorzystać z oferowanej przez Agencję R (dalej AR) możliwości pożyczania paliw. Została zawarta umowa pożyczki, na mocy której AR odpłatnie pożycza spółce paliwa co do gatunku w ustalonej ilości. Umowa ustalała także miejsce odbioru tego paliwa. Spółka z kolei zobowiązała się do zwrotu tego paliwa w tej samej ilości i gatunku do bazy, z której je pobrała. Pożyczone paliwo spółka zamierza sprzedać, sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT. Na podstawie umowy, udzielenie pożyczki paliw następuje za wynagrodzeniem. Podstawą do dokonania przez spółkę płatności wynagrodzenia za otrzymanie pożyczki paliwa jest faktura VAT wystawiona przez AR w terminie 7 dni od daty zwrotu całego pożyczonego paliwa. Ponadto paliwo zwracane (jako nowo wytworzone lub kupione od podmiotów trzecich) posiada dłuższy termin przydatności niż paliwo pożyczane (które pochodzi z posiadanych i przechowywanych przez AR rezerw). Z tego względu na podstawie zawartej umowy pożyczki, spółce należy się określone wynagrodzenie. Powstała wątpliwość, czy w takiej sytuacji umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.), umowa pożyczki podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Na podstawie art. 9 ustawy z dnia 04 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) otrzymał nowe brzmienie: podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
* umowy spółki i jej zmiany,
* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPP3-443-860/09-4/JF z dnia 11.12.2009 r. dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, że udzielenie pożyczki paliw przez AR na rzecz Spółki należy zatem uznać za czynność odpłatną. W konsekwencji, zdaniem Spółki udzielenie pożyczki paliw przez AR będzie stanowić odpłatne świadczenie usług przez AR, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy, a co za tym idzie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Reasumując stwierdza się, iż skoro umowa pożyczki paliw będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów