Leasing samochodu: wykup i sprzedaż a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od paliwa do samochodów osobowych?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Podatnik wziął w leasing operacyjny samochód osobowy. Pojazd ten służył wykonywaniu czynności opodatkowanych, stąd też od rat leasingowych podatnik odliczał podatek VAT zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 7 ustawy o VAT. Po zakończeniu podstawowego okresu leasingu podatnik samochód ten wykupił w celu jego dalszej odsprzedaży. Czy w takiej sytuacji ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej wykup?

Na wstępie przypomnijmy, iż wyżej wskazany art. 86 ust. 7 ustawy o VAT mówi, że w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł.

Zasady odliczania podatku VAT od zakupu (w tym także wykupu z leasingu) samochodów osobowych zostały natomiast określone w art. 86 ust. 3 ustawy. Zgodnie z tym przepisem kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6.000 zł.

Nie jest jednak tak w każdej sytuacji. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 4 lit. 7 ustawy, powyższego ograniczenia nie stosuje się do pojazdów w sytuacji, gdy przedmiotem działalności podatnika jest odprzedaż tych samochodów.

Rodzi się tutaj zatem pytanie, czy przedsiębiorca opisany w naszym przykładzie ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej wykup samochodu z leasingu? Wszak wykup ma na celu dalszą sprzedaż tego pojazdu.

Sprawę taką rozpatrywał m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 5 lutego 2009 r. (sygn. akt I SA/Rz 739/08). WSA podkreślił, iż czynnikiem decydującym o skorzystaniu z przywilejów określonych w art. 86 ust. 4 pkt 7 ustawy o VAT jest prowadzenie działalności gospodarczej, której przedmiotem jest odsprzedaż nabytych wcześniej samochodów (pojazdów). O zakresie prowadzenia przez podatnika działalności gospodarczej decyduje natomiast faktyczne wykonywanie określonej działalności. Nie jest wystarczające zatem samo zadeklarowanie prowadzenia takiej działalności (np. w dokumentach rejestracyjnych) lecz jej faktyczne wykonywanie. Tego rodzaju działalność powinna być przez podatnika rzeczywiście prowadzona albo też co najmniej z okoliczności towarzyszących nabyciu samochodu powinno wynikać, że podatnik miał zamiar podjąć tego rodzaju działalność. Niewątpliwie muszą zaistnieć okoliczności przemawiające za tym , że odsprzedaż samochodów stanowi rzeczywisty przedmiot działalności.

Tym samym, zgodnie z powyższym wyrokiem, jeżeli podatnik z naszego przykładu nie trudni się handlem samochodami, to w stosunku do wykupionego z leasingu samochodu osobowego, który ma służyć dalszej odsprzedaży, przysługuje mu ograniczone prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu tego zakupu.