Wydatki na zaniechane inwestycje a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Stara faktura a korekta deklaracji i podatku

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku VAT z faktur przysługuje natomiast co do zasady w rozliczeniu za okres, w którym podatnik je otrzymał. Jeżeli tego nie zrobił, obniżenia może dokonać w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Zasady te dotyczą nie tylko zakupu towarów i usług służących wytworzeniu kolejnych towarów, świadczeniu usług, zakupu gotowego środka trwałego, ale także inwestycji polegającej na wytworzeniu czy zmodernizowaniu środka trwałego, która może trwać nawet kilka lat. Tym samym w takiej sytuacji podatnik nie czeka z odliczeniem podatku VAT z tytułu wydatków inwestycyjnych do czasu zakończenia inwestycji, a dokonuje tego na bieżąco.

Zgodnie z powyższym zatem już na samym początku inwestycji podatnik musi określić, czy będzie ona służyła wykonywaniu czynności opodatkowanych, zwolnionych z podatku czy też działalności mieszanej (opodatkowanej i zwolnionej). W zależności od tego podatnikowi od dokonanych zakupów:

• będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT – gdy inwestycja będzie służyła działalności opodatkowanej
• nie będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT – gdy inwestycja będzie służyła działalności zwolnionej z VAT
• będzie przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku VAT na podstawie ustalonego wskaźnika proporcji – gdy inwestycja będzie służyła działalności mieszanej

Co jednak w sytuacji, gdy inwestycja miała służyć w przyszłości wykonywaniu czynności opodatkowanych, w związku z czym na bieżąco odliczano podatek VAT od ponoszonych na nią wydatków, a po pewnym czasie podjęto decyzję o jej zaniechaniu? Czy w takiej sytuacji należy skorygować wcześniej odliczony podatek?

W obecnym stanie prawnym brak jest przepisów, które nakazywałyby dokonania korekty odliczonego w takiej sytuacji podatku.

Powyższe nie było jednak zawsze jednoznaczne, co wykorzystywał fiskus stwierdzając, iż podatnik był zobowiązany skorygować odliczony podatek VAT od wydatków poniesionych na zaniechane inwestycje. Powoływał się tutaj na obowiązujący do końca listopada 2008 r. art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym obniżenia kwoty podatku lub zwrotu podatku należnego nie stosowało się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (z pewnymi nielicznymi wyjątkami). Zaniechane inwestycje natomiast nie stanowiły kosztu uzyskania przychodu. Co za tym idzie, podatnicy powinni dokonać korekty odliczonego wcześniej VAT w rozliczeniu za okres, w którym miało miejsce zaniechanie inwestycji.

Dodajmy jednak w tym miejscu, iż z powyższym nie zgadzały się sądy. Brak konieczności dokonania korekty podkreślił m.in. WSA w Warszawie w wyroku z 30 kwietnia 2008 r. (sygn. akt. III SA/Wa 173/08).

Obecnie takich wątpliwości już nie ma. Wynika to jednak nie tylko z faktu uchylenia art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, ale także ze zmiany przepisów o podatku dochodowym. Obecnie zaniechane inwestycje stanowią bowiem koszty podatkowe w dacie ich zbycia bądź likwidacji.

Uwaga!
Zaniechanie inwestycji nie wywołuje żadnych skutków na gruncie podatku od towarów i usług.