Wartość godziwa: nowy standard?

Przeczytaj także: KIMSF 18 a przychód z aktywów od klientów

Projekt standardu przewiduje jedną definicję wartości godziwej, która będzie użyteczna i stosowana dla potrzeb wszystkich standardów. Według projektu będzie ona brzmiała: "wartość godziwa to cena, która zostałaby otrzymana za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacona w celu przeniesienia zobowiązania w normalnej transakcji, zawartej pomiędzy uczestnikami rynku, ustalona na dzień wyceny". Takie podejście będzie oznaczać zastosowanie ceny sprzedaży (wyjścia) i będzie odnosić się do wszystkich aktywów i zobowiązań, także dla instrumentów kapitałowych.

Przyjmując jakiś poziom dla wartości godziwej, trzeba będzie sprawdzać, czy cena odzwierciedlająca tę wartość jest ceną dotyczącą transakcji zawartej na normalnych warunkach rynkowych, czy uczestnicy rynku charakteryzują się odpowiednimi cechami i czy cena ta odzwierciedla tzw. najlepsze możliwe wykorzystanie.

Transakcja zawierana w normalnych warunkach rynkowych oznacza taką transakcję między stronami, które stale uczestniczą w tym rynku, a nie tylko pojawiały się raz na potrzeby zawarcia jednej umowy kupna-sprzedaży. Oznacza to między innymi, że nie będzie obowiązku odpowiadać na pytanie, za ile spółka mogłaby sprzedać ten składnik aktywów czy rozliczyć zobowiązanie. Raczej należałoby postawić sobie pytanie, za ile mogłaby ten składnik aktywów sprzedać spółka, która aktywnie uczestniczy w tego typu transakcjach na rynku, za ile został sprzedany w niedalekiej przeszłości taki sam lub bardzo podobny do niego składnik aktywów. Analogicznie sformułujemy pytanie dotyczące rozliczenia zobowiązania.

Jednocześnie należy pamiętać, że powinno się wziąć pod uwagę taki rynek, do którego dana spółka ma dostęp, i wśród tych dostępnych rynków wybrać ten najkorzystniejszy. Oznacza to, że rynek o największych, najkorzystniejszych obrotach może być wzięty przez firmę pod uwagę tylko pod warunkiem, że jest on dla niej dostępny. Stąd, przykładowo, jeśli firma dysponuje akcjami spółki amerykańskiej, które notowane są na NYSE i giełdzie londyńskiej, ale zwykła ona korzystać do obrotu jej akcjami z giełdy londyńskiej, to punktem odniesienia do ustalenia wartości akcji tej spółki powinny być notowania na rynku londyńskim.

Ponadto należy pamiętać, że uczestnicy rynku muszą charakteryzować się określonymi cechami. Zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy muszą być:

• niezależni od siebie,
• dobrze poinformowani na temat przedmiotu transakcji, czyli danych aktywów lub pasywów,
• w stanie zrealizować taką transakcję oraz
• skłonni do zawarcia transakcji - nie może w takiej sytuacji występować przymus ani nakłanianie do zawarcia umowy.

Projekt standardu zawiera także wymogi dotyczące ujawnień w odniesieniu do wartości godziwej. Trzeba będzie między innymi prezentować przedstawioną wyżej, a zastosowaną do wyceny konkretnych składników lub ich grup hierarchię poziomów wyceny. Takie ujawnienia będą konieczne nie tylko w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych, ale także w sprawozdaniach śródrocznych sporządzanych zgodnie z MSR 34 Sprawozdawczość śródroczna.


W publikacji „Nowe Standardy Sprawozdawczości” znajdziesz praktyczne rady jak bezpiecznie przejść z UoR na MSR/MSSF i dalej je stosować! Dowiesz się o planowanych zmianach w przepisach oraz o konsekwencjach wprowadzenia nowych.