Samochód w leasingu: wykup a wartość początkowa

Przeczytaj także: Wykup przedmiotu leasingu: podatek u korzystającego

Po upływie podstawowego okresu leasingowego leasingodawca (finansujący) może przenieść na leasingobiorcę (korzystającego) własność przedmiotu leasingu. W naszym przypadku przedmiotem leasingu jest samochód, który po wykupie podatnik może przeznaczyć do dalszej odsprzedaży (tj. potraktować go jako towar handlowy) czy też uznać za środek trwały. Cena wykupu samochodu wcześniej używanego na podstawie leasingu jest z reguły dużo niższa, niż wartość rynkowa takiego pojazdu.

Nasz przedsiębiorca postanowił zaliczyć przedmiotowy samochód do środków trwałych i nadal użytkować w firmie. Co za tym idzie, musi ustalić jego wartość początkową, od której będą naliczane odpisy amortyzacyjne. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) wskazują, iż za wartość tę w przypadku nabycia składnika majątku w drodze kupna, rozumie się cenę nabycia (art. 22g ust. 1 pkt 1 updof), przez którą to należy z kolei rozumieć kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 22g ust. 3 updof).

Nie jest w tej sytuacji możliwe ustalenie wartości początkowej w oparciu o dokonaną wycenę tego samochodu. Jak bowiem wskazuje art. 22g ust. 8 updof, jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Zatem jedynie w sytuacji, gdy nie istnieje cena nabycia, możliwe jest ustalenie wartości początkowej na podstawie wyceny. W naszym przykładzie natomiast znana jest cena zakupu stanowiąca podstawę ustalenia ceny nabycia (która uwzględnia ewentualne inne wydatki poniesione przed oddaniem samochodu do używania). Cena zakupu wynika z faktury VAT dokumentującej wykup oraz umowy leasingu operacyjnego tego samochodu. W związku z czym, konieczne jest tutaj ustalenie wartości początkowej jako ceny nabycia, mimo iż ta jest zapewne znacznie niższa od wartości rynkowej tego pojazdu.