Faktura korygująca VAT a usługi opodatkowane za granicą

Przeczytaj także: Faktury VAT z 2005 r.: korekty do 2010 r.

Jak wskazuje art. 29 ust. 4a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Przepis ten stosuje się także odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Powyższego obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie stosuje się jednak:

1. w przypadku eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju
2. wobec nabywców, na których rzecz jest dokonywana sprzedaż: energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 138 (usługi w zakresie rozprowadzania wody) i 153 (usługi w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usługi sanitarne i pokrewne) załącznika nr 3 do ustawy.

Jak łatwo zauważyć, wyłączenia dotyczą, z nielicznymi wyjątkami, jedynie dostawy towarów. Nie znalazły się wśród nich usługi, które nie podlegają opodatkowaniu w kraju. Tym samym, zgodnie z literalnym brzmieniem przytoczonych przepisów, przedsiębiorca opisany we wstępie musi czekać na potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę (tutaj kontrahenta unijnego).

Wprowadzona regulacja w zakresie obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru korekty faktury miała na celu ochronę interesów skarbu państwa. Mianowicie jej podstawowym zadaniem jest zapobieżenie sytuacjom, w których to sprzedawcy po wystawieniu faktur sprzedaży wystawialiby faktury korygujące i bez wiedzy nabywców obniżali VAT należny, przy czym ci ostatni - nie posiadając wiedzy o istnieniu tych korekt - nie umniejszaliby podatku naliczonego.

Wyjątki od tej generalnej zasady dotyczą głównie sytuacji, gdy podatek VAT nie występuje (zarówno WDT jak i eksport towarów przy spełnieniu określonych przesłanek jest opodatkowany stawką 0%; natomiast dostawa towarów, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, nie podlega opodatkowaniu w Polsce).

Podobnie jest z usługami opisanymi we wstępie – te także nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Co prawda, kwota należności z tego tytułu jest wykazywana w deklaracji VAT (w pozycji 21) lecz nie wpływa ona na wysokość podatku należnego (jako że ten nie występuje).

Trudno zatem znaleźć merytoryczne uzasadnienie dla postępowania ustawodawcy, wprowadzającego wymóg posiadania potwierdzenia odbioru korekty faktury zmniejszającej wartości z faktury pierwotnej dokumentującej usługi, które w Polsce nie podlegają opodatkowaniu.