Transport wewnątrzwspólnotowy towarów: jak rozliczyć?

Przeczytaj także: Miejsce świadczenia oraz stawka VAT na transport

Otóż w myśl art. 28 w przypadku transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium 2 różnych państw członkowskich - miejscem świadczenia (opodatkowania) tej usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której nabywca usługi poda podatnikowi dla tej czynności numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby VAT (lub podatku od wartości dodanej) na terytorium państwa członkowskiego innego, niż terytorium państwa rozpoczęcia transportu. Jeśli to zrobi, za miejsce świadczenia tej usługi należy uznać terytorium państwa członkowskiego, które nadało nabywcy numer. Jeśli jednak nie poda podatnikowi tego numeru np. z uwagi na to, że go nie posiada - to miejscem świadczenia usługi będzie kraj, z którego transport się rozpoczyna, zaś obowiązek podatkowy spoczywać będzie na usługodawcy. Ta sama zasada obowiązuje w przypadku usług pomocniczych do usług transportu wewnątrzwspólnotowego takich jak np. załadunek, rozładunek czy przeładunek - jeżeli usługi te będą związane bezpośrednio z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów.

W praktyce oznacza to, że w sytuacji, gdy świadczącym usługę WTT będzie dana firma krajowa, zaś usługobiorcą - kontrahent z innego kraju Unii, w którym jest on zidentyfikowany, jako podatnik podatku od wartości dodanej i poda tej firmie swój numer VAT UE (nadany mu przez organ podatkowy tego kraju) - to podatnikiem z tytułu wykonanej przez krajową firmę usługi będzie właśnie nabywca tej usługi (usługobiorca) - czyli podatnik z innego kraju unijnego. Będzie on wówczas zobowiązany do samoobliczenia VAT w kraju, który nadał mu numer VAT UE jakim się posłużył. Jeśli wewnątrzwspólnotowa usługa transportowa będzie rozliczana przez nabywcę (podatnika z innego kraju członkowskiego) - krajowa firma w wystawionej fakturze nie wykazuje sprzedaży opodatkowanej. Będzie to dla niej czynność wykonana poza terytorium kraju w stosunku, do której ma prawo do odliczenia VAT związanego z tymi czynnościami.

Inaczej będzie jednak w przypadku, gdy firma ta wykona usługę transportową na rzecz usługobiorcy, który z różnych względów nie zidentyfikował się, jako podatnik podatku od wartości dodanej (np. jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności lub też osobą prawną nie rozliczającą podatku od wartości dodanej). Wówczas do rozliczenia tej usługi należy stosować zasadę zawartą w art. 28 ustawy o VAT zgodnie, z którą obowiązek podatkowy w takim przypadku spoczywa na usługodawcy - czyli na tej firmie. Podatek należy wówczas rozliczyć w tym kraju, w którym miało miejsce rozpoczęcie transportu. Odwrotnie będzie oczywiście w przypadku, gdy wykonawcą usługi - czyli usługodawcą będzie podmiot zagraniczny z jednego z krajów Unii, a nabywcą będzie firma krajowa. W takiej sytuacji, jeśli firma ta jest zarejestrowana, jako podatnik VAT-UE i poda usługodawcy (kontrahentowi unijnemu) swój numer identyfikacyjny poprzedzony prefiksem PL, a transport towarów rozpoczął się w innym kraju niż Polska - miejscem świadczenia tej usługi będzie terytorium tego właśnie kraju i to na tej firmie spocznie obowiązek podatkowy z tytułu wykonanej usługi transportowej. W składanej przez deklaracji VAT, firma ta będzie musiała wykazać wówczas import usług.

Podstawa prawna: art. 28 ustawy o VAT.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!