Wyrok TK: Podmiot podatku akcyzowego tylko w ustawie

Przeczytaj także: Akcyza na biopaliwa: stawki podatku w ustawie

Na podstawie normy kompetencyjnej zawartej w art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późniejszymi zmianami), Minister Finansów określił w drodze rozporządzenia podatników akcyzy, będących osobami lub jednostkami innymi niż producent lub importer wyrobów akcyzowych.

Orzeczenie dotyczyło przepisów, które utraciły już moc obowiązującą, jednak jego wydanie było konieczne ze względu na ochronę konstytucyjnych wolności i praw skarżącego.

W podniesionej sprawie, skarżąca spółka twierdziła, że nastąpiło naruszenie zasady wolności gospodarczej oraz zasady ochrony praw majątkowych przez upoważnienie Ministra Finansów w art. 35 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym do określenia w drodze rozporządzenia przypadków, w których podatnikami akcyzy są osoby lub jednostki inne niż producent lub importer wyrobów akcyzowych.

Z racji tego, że Konstytucja przewiduje nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatku w drodze ustawy, spółka zarzuciła tym samym naruszenie zasady ochrony praw majątkowych, poprzez nałożenie nakazu zapłaty podatku w akcie prawnym niższego rzędu niż ustawa, tj. w rozporządzeniach w sprawie podatku akcyzowego, które to przepisy są niezgodne z Konstytucją w zakresie, w jakim określają kategorię podmiotów zobowiązanych do zapłaty podatku akcyzowego, gdyż określenie kategorii podatników musi nastąpić w drodze ustawowej.

Co więcej TK stwierdził, że wskazane przepisy rozporządzeń wyznaczały podmioty podatku akcyzowego inne niż określone w ustawie, czyli wkroczyły w materię ustawową. Z tego względu są niezgodne z art. 64 ust. 3 w związku z art. 84 i 217 Konstytucji.

Konkludując, wyrok TK otworzył drogę do występowania o zwrot nadpłaconej akcyzy, ale tylko tym, którzy wcześniej o taki zwrot się ubiegali, a którym organy podatkowego tego prawa odmówiły. Wymaga to wznowienia postępowania przed sądem administracyjnym, gdyż TK nie orzeka, czy i w jakim zakresie wystąpiła nadpłata.