Organ władzy publicznej jako podatnik VAT a VI Dyrektywa

Przeczytaj także: Interpretacje podatkowe a prawo unijne

Sprawa zawisła przed sądem krajowym dotyczyła rozbieżności w wykładni przepisów między izbą przemysłowo-handlową jako instytucją prawa publicznego a niemiecką spółką zajmującą się wynajmem nieruchomości, która to spółka zrezygnowała ze zwolnienia z należnego podatku VAT od transakcji najmu. Konsekwencją tego było odliczenie podatku naliczonego w związku ze wzniesieniem budynku wynajmowanego izbie.

Sąd krajowy uznał, iż izba przemysłowo-handlowa jako jedna ze stron, powinna być traktowana jako podatnik na gruncie prawa krajowego zgodnie z dyrektywą. Zdaniem sądu, brak możliwości wyboru przez izbę formy opodatkowania, a tym samym odliczenia naliczonego VAT, byłoby niekorzystne w stosunku do prywatnych konkurentów. W następstwie, mogłaby to spowodować zakłócenia konkurencji.

ETS w swoim wyroku powołał się na zasady transpozycji dyrektyw do prawa krajowego. Zaznaczył, że w sytuacji, gdy dyrektywa nadaje prawa jednostkom, zasada pewności prawa zapewnia beneficjentom możliwość korzystania z przyznanych praw i powoływanie się na nie przed sądami krajowymi. W związku z tym, że przepisy dyrektywy nie wymagają obowiązkowej transpozycji do prawa krajowego, to do państw członkowskich należy dokonanie wyboru powołania się na to uprawnienie w celu skorzystania z niego.

ETS zaznaczył również, że powyższa regulacja stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Co więcej, nie wskazuje również osób, których ochronę przed znaczącymi zakłóceniami konkurencji wywołanymi przez wykluczenie instytucji prawa publicznego z kategorii podatników, ma on na celu. ETS podkreślił, że przepis dyrektywy przewiduje odstępstwo od wykluczenia instytucji prawa publicznego z kategorii podatników, w związku transakcjami zawieranymi jako władze publiczne czy podejmowaną działalnością.

W związku z tym, że analizowany przepis ma na celu przywrócenie zasady ogólnej opodatkowania VAT każdego rodzaju działalności o charakterze gospodarczym, tym samym nie powinien być interpretowany w sposób ścisły.

Konkludując, ETS podkreślił w wyroku, że państwa członkowskie nie mogą powoływać się na dyrektywę, jeśli nie wprowadziły tych przepisów do krajowego porządku. W przypadku braku przepisu wyłączającego działalność publiczną z opodatkowania VAT, państwa nie mogą powołać się na dyrektywę w celu zastosowania wyłączenia. ETS zaznaczył również, że konieczność uznania organu publicznego za podatnika ustala się nie tylko w oparciu o naruszenie konkurencyjności ze szkodą dla konkurentów prywatnych, ale również gdy szkoda może powstać po stronie organu.