Samochód osoby w działalności mieszanej: rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Korekta VAT naliczanego przy sprzedaży samochodu firmowego. Kiedy stosować i jak obliczyć?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Firma zakupiła samochód osobowy za kwotę 70 000 zł netto + podatek VAT 15 400 zł. Samochód ten został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i będzie wykorzystywany zarówno do działalności opodatkowanej jak i zwolnionej. Obecny wskaźnik proporcji VAT wynosi 85%. Jak powinna ona prawidłowo ustalić wysokość podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od powyższego zakupu. Czy dodatkowo podatek ten podlega korekcie w latach następnych?

Aby prawidłowo ustalić wysokość podatku podlegającego odliczeniu, należy wziąć pod uwagę przepisy w zakresie ograniczenia odliczenia podatku w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz w zakresie proporcji VAT.

I tak, pierwszy z powyższych znajduje się w art. 86 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, który to mówi, iż w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6.000 zł.

Drugie ze wskazanych zostały z kolei zawarte w art. 90-91 ustawy. Ustawodawca wskazał w tutaj (art. 90 ust. 2 ustawy), iż w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego oraz w stosunku do których takie prawo mu nie przysługuje, może on pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym jeżeli proporcja ta:

1. przekroczyła 98 % - podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego
2. nie przekroczyła 2 % - podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

W naszym przypadku zastosowanie przytoczonych przepisów będzie zatem wyglądało następująco:

Krok I – ograniczenie dla osobówek
Jak już wskazano wyżej, podatnik może odliczyć jedynie 60% podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu, przy czym nie więcej niż 6 000 zł.
Firma zakupiła samochód za 70 000 zł netto + 15 400 zł podatek VAT.
15 400 zł x 60% = 9 240 zł – tyle podatku firma mogłaby odliczyć, gdyby nie było innych warunków. Ponieważ jednak ustawodawca ustalił górny limit odliczenia na 6 000 zł, do takiej kwoty musimy ograniczyć wysokość podatku naliczonego, który będzie podlegał odliczeniu.

Krok II – zastosowanie proporcji
Ponadto, gdy podatnik nabywa dany składnik majątku służący prowadzeniu działalności mieszanej, ma prawo jedynie do częściowego odliczenia podatku z tego tytułu zgodnie z proporcją VAT.
W naszej firmie proporcja ta wynosi 85%. Kwota podatku naliczonego z tytułu nabycia powyższego samochodu, którą będzie można odliczyć od podatku należnego, wyniesie zatem:
6 000 zł x 85% = 5 100 zł – należy ją ująć w pozycji 47 deklaracji VAT-7.

Korekta w latach następnych
Na tym jednak nie koniec. Firma ta bowiem będzie musiała stosować w stosunku do tego samochodu art.91 ustawy o VAT, który to nakłada na podatników obowiązek korekty podatku naliczonego w latach następnych.

Samochód z przykładu stanowi jej środek trwały, a jego wartość początkowa przekracza 15 000 zł. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy, korekty tej trzeba będzie dokonywać w ciągu 5 kolejnych lat licząc od roku, w którym został on oddany do użytkowania. Roczna korekta dotyczy jednej piątej kwoty podatku naliczonego. W naszym przypadku będzie to kwota ograniczona przez art. 86 ust. 3 ustawy, czyli 6 000 zł, a nie kwota wynikająca z faktury (15 400 zł).