Sprzedaż ratalna a obowiązek podatkowy w VAT

Przeczytaj także: Obowiązek podatkowy VAT przy leasingu kapitałowym i operacyjnym

Moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług został określony w art. 19 ustawy o VAT. Ust. 1 tego przepisu wskazuje, iż obowiązek ten powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi jednakże z zastrzeżeniem dalszej części art. 19 tejże ustawy. Istotne jest tutaj zatem przede wszystkim to, kiedy towar został wydany nabywcy. Jest tak także w przypadku sprzedaży ratalnej.

Analizując dalszą część przytoczonego artykułu dochodzi się jednak do wniosku, iż zawiera on szereg wyjątków. Jeden z nich dotyczy zaliczek, co ma miejsce w naszym przykładzie. Otóż zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Stosując powyższy przepis do przykładu, 10 lipca 2009 r. u podatnika sprzedającego maszynę powstanie obowiązek z tytułu wpłaconej zaliczki. Należy jednak pamiętać, iż zaliczka ta jest kwotą brutto, z której należy wyodrębnić wartość netto oraz podatek VAT metodą „w stu”. Wartości te będą następujące:
Podatek VAT: 22 / 122 x 5 000 zł = 901,64 zł
Wartość netto: 5 000 zł – 901,64 zł = 4 098,36 zł

Warto w tym miejscu przypomnieć, iż zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Nasz podatnik zatem nie tylko musi wykazać obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki 10 lipca 2009 r. ale także najpóźniej do 17 lipca 2009 r. wystawić fakturę zaliczkową dokumentującą powyższe.

Z kolei art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, iż jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Przepis ten w naszym przypadku będzie miał zastosowanie. Dostawa towaru miała bowiem miejsce dnia 24 lipca 2009 r. a faktura została wystawiona 27 lipca 2009 r., a co za tym idzie – mieści się w terminie określonym w art. 19 ust. 4 ustawy o VAT. Obowiązek podatkowym u sprzedawcy powstanie zatem 27 lipca 2009 r. Gdyby natomiast faktura ta została wystawiona później, niż opisano wyżej, czyli przykładowo 10 sierpnia 2009 r. obowiązek podatkowy powstałby siódmego dnia od dnia wydania towaru, czyli 1 sierpnia 2009 r.

Nie jest tutaj natomiast istotny fakt, iż sprzedaż została dokonana w systemie ratalnym. Forma zapłaty nie wywiera bowiem wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego po stronie sprzedawcy.

Dodajmy także, iż w opisanej sytuacji podatnik będzie zobowiązany wystawić fakturę końcową, która powinna zawierać numer faktury zaliczkowej. Na fakturze końcowej sumę wartości towaru pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturze zaliczkowej (§10 ust. 5 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur VAT).

Faktura ta będzie zatem opiewała na:
Wartość netto: 40 000 zł - 4 098,36 zł = 35 901,64 zł
Podatek VAT: 8 800 zł - 901,64 zł = 7 898,36 zł.