Faktura od nie-vatowca a odliczenie podatku VAT

Przeczytaj także: Faktury wystawione przez nie-vatowca a podatek VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu podatnik wskazał, że we wrześniu 2007 r. otrzymał od dostawcy usług fakturę VAT. Została ona ujęta w rejestrach VAT oraz deklaracji VAT-7 za wrzesień 2007 r. Po otrzymaniu od dostawcy informacji o fakcie, że w momencie wystawienia faktury nie był on prawidłowo zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, spółka zmieniła w rejestrach VAT status przedmiotowej faktury na niepodlegającą odliczeniu, skorygowała deklarację VAT-7 za wrzesień 2007r. i wpłaciła zaległy podatek wraz z odsetkami. Spółka nie wie, dlaczego wystawca został uznany za nieprawidłowo zarejestrowanego podatnika. Przedstawił on jej kopię dokumentu stwierdzającego nadanie mu NIP wystawionego kilkanaście lat wcześniej. Pierwotnie zapewniał on także, iż jest czynnym podatnikiem VAT, a podatek wynikający z powyższej faktury został ujęty w jego rejestrach i deklaracji VAT oraz wpłacony na konto urzędu. Powstała wątpliwość, czy w opisanej sytuacji prawidłowo postąpiono nieodliczając podatku z tej faktury, czy wobec faktu, że podatek ten został zapłacony przez nabywcę faktury, można go odliczyć? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Podstawowa zasada dotycząca możliwości odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Ze wskazanego przepisu wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, iż można odliczyć w całości podatek naliczony, który związany jest z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W myśl postanowień art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących.

Stosownie do regulacji art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie określają wprost kto jest uprawniony do wystawiania faktur. Wskazując w cytowanym wyżej art. 106 ustawy krąg podmiotów obowiązanych wystawić fakturę, ustawodawca posłużył się określeniem „podmioty, o których mowa w art. 15”.

Art. 15 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Status danego podmiotu jako podatnika VAT, w świetle powyższego przepisu jest niezależny od dokonania rejestracji dla potrzeb tego podatku. Jednakże należy podkreślić, iż mocą art. 96 ust. 1 ustawy, na podmioty, o których mowa w art. 15, nałożony został obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego, przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (przepis ten zawiera katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług). Z obowiązku tego wyłączone zostały jedynie podmioty zwolnione od podatku, które mogą owe zgłoszenie złożyć, aczkolwiek nie mają takiego obowiązku.