Wynagrodzenie chorobowe: zasady opodatkowania

Przeczytaj także: Ex-pracownik: płaca a koszty i zaliczka na podatek

Zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, za czas niezdolności pracownika do pracy m.in. wskutek choroby trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownik ten zachowuj prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. W przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 lat, okres, w którym zachowują oni prawo do wynagrodzenia chorobowego, wynosi 14 dni (zmiana od 1 lutego 2009 r.). Za czas niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej łącznie dłużej niż 33 dni (i odpowiednio 14 dni w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia) pracownikom tym przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach (tj. ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).

Wypłacone przez zakład pracy wynagrodzenie za czas choroby jest dla pracownika przychodem ze stosunku pracy określonym w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Co za tym idzie, zaliczkę na podatek od takich wynagrodzeń (podobnie jak w przypadku zwykłego wynagrodzenia za pracę) ustala się zgodnie z art. 32 updof. Podstawą opodatkowania jest tutaj zatem przychód pomniejszony o zryczałtowane koszty jego uzyskania, określone w art. 22 ust. 2 pkt 1 bądź 3 updof. Przypomnijmy, zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodów wynoszą:

• 111,25 zł miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy
• 139,06 zł miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik ten nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Jak wskazuje art. 32 updof, podstawę opodatkowania zmniejsza się także o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie jednak z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych od wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy m.in. wskutek choroby nie nalicza się składek na ubezpieczenie społeczne. Co za tym idzie, podstawa opodatkowania o takowe nie zostanie tutaj pomniejszona.

Obliczoną zaliczkę wg odpowiedniej stawki podatku określonej w skali podatkowej (w 2009 r. wynoszą one 18 i 32 %) pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek (jeżeli dany pracodawca posiada oświadczenie pracownika w tym zakresie) a następnie o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. W podstawie wymiaru tej składni, odmiennie jak w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne, uwzględnia się wynagrodzenie chorobowe (art. 81 ust. 5 ustawy z dnia 7 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Składkę tę nalicza się w wysokości 9% jej podstawy, przy czym od podatku nie można odliczyć więcej niż 7,75% podstawy wymiaru składki. Należy także pamiętać, iż jeżeli składka ta przewyższa kwotę obliczonej zaliczki na podatek, zostaje ona ograniczona do wysokości zaliczki (art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Przykład

W czerwcu 2009 r. pracownik uzyskał jedynie wynagrodzenie za czas choroby. Wyniosło ono 2 000 zł. Miejsce zamieszkania pracownika jest poza miejscowością w której znajduje się zakład pracy, przez co pracodawca stosuje podwyższone koszty uzyskania przychodu przy naliczaniu zaliczki na podatek od wynagrodzenia. Posiada on także oświadczenie pracownika upoważniające go do pomniejszania zaliczki o kwotę zmniejszającą podatek (46,33 zł miesięcznie). Pracodawca od tego wynagrodzenia dokonał następujących obliczeń:

1. podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy:
   2 000 zł – 139,06 zł = 1 860,94 zł = 1 861 zł
2. obliczona zaliczka na podatek dochodowy:
   1 861 zł x 18% - 46,33 zł = 288,65 zł
3. podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 2 000 zł
4. składka na ubezpieczenie zdrowotne
   obliczona: 2 000 zł x 9% = 180 zł
   podlegająca odliczeniu od podatku: 2 000 zł x 7,75% = 155 zł
5. zaliczka na podatek dochodowy podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego:
   288,65 zł – 155 zł = 133,65 zł = 134 zł
6. do wypłaty:
   2 000 zł – (134 zł + 180 zł) =1 686 zł