Podatnik VAT to gmina czy urząd gminy?

Przeczytaj także: Gmina nie zapłaci VAT od opłat za dworzec autobusowy

Minister Finansów w piśmie z 18 maja 2005 r. (nr OS5-065-171-MG/2633/05), które stosowane jest przez fiskusa także i dziś, stwierdził, iż gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie (numer) NIP, a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinna być składana jedna deklaracja VAT. W piśmie tym Minister wyjaśnił, że samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) nie maja własnych struktur organizacyjnych, zaś nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urząd ten nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń VAT dla samorządowych osób prawnych (gminy, powiatu czy województwa) oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne.

Co wynika z powyższego pisma MF?
Niestety, treść tego pisma nie jest do końca jasna i właściwie wynika z niego, iż to urząd gminy powinien zarejestrować się, jako podatnik VAT, i składać jedną deklarację podatkową. Jednak należy pamiętać, iż urząd gminy jest tylko aparatem pomocniczym dla organów wykonawczych gminy, a więc wójta, burmistrza czy prezydenta. Dlatego też podatnikiem VAT powinna być gmina, powiat lub województwo. Jednostka samorządowa, jako podatnik, rozlicza wszystkie czynności dokonywane przez swój aparat pomocniczy, czyli urząd gminy, powiatu czy marszałkowski. Podobne stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Opolu w decyzji z 21 czerwca 2007 r. (sygn. PP-I/44071-4/07/TŁ).

Kto powinien posiadać odrębną rejestrację dla celów VAT?
Natomiast inne niż urzędy gmin (urzędy powiatowe, marszałkowskie), jednostki organizacyjne (np. zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) powinny - dla celów rozliczeń z tytułu VAT - rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne numery identyfikacji podatkowej (o ile oczywiście spełniają kryteria dotyczące statusu podatnika VAT przewidziane w art. 15 ustawy o VAT).

Przykład
Gmina będąca podatnikiem VAT utworzyła zakład budżetowy w celu świadczenia usług rozprowadzania wody i oczyszczania ścieków. Pomimo tego, iż zakład nie ma osobowości prawnej, to jednak jest odrębnym od gminy podatnikiem VAT. Powinien zatem dokonać rejestracji, jako podatnik VAT, wystawiać faktury oraz składać deklarację podatkową odrębnie od gminy.


Poradnik „VAT w praktyce” to serwis informacyjny, w którym zawsze znajdziesz aktualne informacje, porady.