Ulga na złe długi: kiedy korekta podatku należnego?

Przeczytaj także: Ulga na złe długi - obowiązki dłużnika

Przypomnijmy, obowiązek zapłaty podatku VAT od sprzedawanych towarów i świadczonych usług powstaje bez względu na to, czy kontrahenci uregulowali z tego tytułu swoje zobowiązania względem podatnika. Co do zasady obowiązek taki powstaje z dniem wystawienia faktury VAT (nie później jednak niż siódmego dnia od daty sprzedaży towaru lub wykonania usług). Niekiedy może zostać nieco odwleczony w czasie (np. w przypadku usług transportowych czy budowlanych). Niemniej jednak z reguły jest on niezależny od tego, czy otrzymaliśmy już zapłatę.

Co za tym idzie, konieczne jest odprowadzenie należnego od takiej sprzedaży podatku VAT. Tymczasem kontrahenci mogą nigdy za nabyte towary lub usługi nie zapłacić. Tym samym podatnik mimo, iż pozostał bez towarów bądź wykonał dane usługi, nie posiada za nie zapłaty, to jeszcze musi zapłacić od takiej sprzedaży podatek VAT.

Ustawodawca przewidział jednak możliwość skorygowania takiego podatku. Przepisy w tym zakresie znalazły się w art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług (przepis ten uległ dużej modyfikacji z dniem 01 grudnia 2008 r.). Zgodnie z nimi podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, przy czym nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność taka nie została uregulowania w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Aby jednak z powyższego skorzystać, konieczne jest spełnienie pewnych dodatkowych warunków, które są następujące:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz czynnego podatnika VAT, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
4. wierzytelności nie zostały zbyte;
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona (wcześniej okres ten wynosił pięć lat licząc od początku roku, w którym faktura została wystawiona);
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa wyżej, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Termin dokonania korekty został określony w art. 89a ust. 3 ustawy. Korekta taka może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14-dniowy termin na zapłatę wierzytelności po otrzymaniu zawiadomienia przez dłużnika o zamiarze skorzystania przez wierzyciela z powyższej ulgi, przy czym nie może to być wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika tego zawiadomienia (warunkiem skorzystania z ulgi na złe długi jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika tego zawiadomienia).

Przykład

20 kwietnia 2009 r. podatnik wysłał do dłużnika zawiadomienie o zamiarze skorygowania VAT należnego od niezapłaconych przez niego wierzytelności. Dłużnik odebrał to zawiadomienie 22 kwietnia 2009 r., natomiast wierzyciel uzyskał informację o odbiorze tego dokumentu 25 kwietnia 2009 r. W ciągu 14 dni od dnia otrzymania powyższego, tj. do 6 maja 2009 r. dłużnik nie uregulował zobowiązania.

Podatnik ma prawo skorygować VAT należny w deklaracji za maj 2009 r., o ile spełnione są pozostałe warunki ulgi na złe długi