0-proc. stawka zamiast zwolnienia z VAT

Przeczytaj także: Pomyłka w nazwie firmy a prawo do odliczenia VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Firma świadczy m.in. usługi najmu lokali na cele mieszkalne i inne (np. na biura dla firm). Pierwsze z wymienionych usług są zwolnione z podatku VAT, pozostałe opodatkowane podstawową stawką podatku (tj. 22 proc.). Niestety na fakturach sprzedaży dokumentujących usługi najmu lokali na cele mieszkalne firma ta zastosowała błędną stawkę podatku: zamiast zwolnienia wpisała 0 proc. Czy faktury takie powinna skorygować?

Pozornie powyższa pomyłka nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji w podatku VAT. Zarówno bowiem przy sprzedaży zwolnionej jak i opodatkowanej stawką VAT w wysokości 0 proc. nie występuje podatek VAT. Odbiorca faktury (nabywca) go zatem nie odlicza, a wystawca nie odprowadza podatku od urzędu skarbowego (nie występuje tutaj podatek należny).

Tak wystawiona faktura jest jednak nieprawidłowa, zawiera bowiem błędną stawkę podatku VAT. Przypomnijmy w tym miejscu także, iż w przypadku sprzedaży zwolnionej należy podać na fakturze symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na postawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli ustawa o VAT lub przepisy wykonawcze powołują ten symbol lub przepis ustawy czy też aktu wykonawczego, na podstawie którego zwolnienie to jest stosowane lub przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku tę sprzedaż; obowiązku takiego nie ma w przypadku stosowania stawki podatku w wysokości 0 proc.

To jednak nie jedyny powód, dla którego trzeba fakturę tę skorygować. Należy bowiem pamiętać, iż od tego, czy dana czynność jest opodatkowana czy też zwolniona, zależeć będzie prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego. Wynika to wprost z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT: W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z pewnymi wyjątkami).

W sytuacji, gdy podatnik zakupuje towary i usługi zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych jak i zwolnionych, jest on obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 1 ustawy). Jeżeli natomiast nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa wyżej, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 2 ustawy). Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy).

Tym samym, z punktu odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług, istotne jest to, czy zakupy te służą wykonywaniu czynności opodatkowanych czy zwolnionych. Sprzedaż, do której ma zastosowanie 0-proc. stawka podatku VAT to sprzedaż opodatkowana, mimo iż podatek należny od niej nie występuje (zawsze wynosi 0). Tym samym w przypadku zakupów związanych z tą sprzedażą, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Inaczej jest w przypadku sprzedaży zwolnionej – tutaj prawo do odliczenia VAT naliczonego od nabycia towarów i usług na potrzeby takiej sprzedaży nie przysługuje.

Związku z powyższym firma powinna skorygować błędnie wystawione faktury.