Strata podatkowa a wspólne rozliczenie małżonków

Przeczytaj także: PIT 2012: Strata podatkowa gdy kilka firm

Przypomnijmy, art. 6 w ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, iż małżonkowie, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

W ten sposób mogą rozliczyć się oni nawet wówczas (art. 6 ust. 3 ustawy), gdy jeden z małżonków nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Przepisy te wskazują zatem, iż wspólne opodatkowanie jest możliwe, gdy małżonkowie uzyskiwali, bądź też nie, w danym roku dochody opodatkowane na zasadach ogólnych. Przypomnijmy jednocześnie, iż taki sposób opodatkowania nie jest możliwy, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem prywatnego najmu) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jak jednak postąpić w sytuacji, gdy jeden z małżonków nie uzyskał dochodu, a poniósł stratę? Czy w takiej sytuacji również mogą skorzystać oni ze wspólnego opodatkowania?

Wyżej powołane przepisy wskazują, w których sytuacjach jest możliwe wspólne opodatkowanie. Wśród nich nie znalazła się taka, która pozwalałaby na tę preferencję, jeżeli którekolwiek z małżonków poniosło w danym roku podatkowym stratę.

Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 października 1998 r. (sygn. akt I SA/Lu 961/97), w którym to wskazał, iż co do zasady małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiągniętych przez nich dochodów. Jednakże na ich wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, mogą oni być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, na co wskazuje norma zawarta w art. 6 ust. 2 ustawy. Norma ta nie ma jednak zastosowania, jeżeli jeden z małżonków ponosi straty w rozumieniu art. 9 ust. 2 i 3 ustawy.

Powyższe nie dotyczy natomiast sytuacji, gdy w danym roku podatnik i/lub jego małżonek osiągnął dochód z danego źródła, od którego będzie odliczał stratę z lat ubiegłych. Tutaj wspólne rozliczenie jest jak najbardziej możliwe. W takim przypadku podatek należy obliczyć od łącznych dochodów małżonków, które zostały pomniejszone o straty z lat ubiegłych przez każdego z tych małżonków z osobna.