Rozliczenie wspólne z dzieckiem: dochody dzieci

Przeczytaj także: Przy liniowym PIT nie można rozliczyć się z dzieckiem

Jak wskazuje art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1 (nieograniczony obowiązek podatkowy), samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.

Jak można zauważyć z powyższego, w przypadku dzieci małoletnich jak i dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny bądź rentę socjalną, nie ma znaczenia wysokość osiągniętych w danym roku przychodów, aby rodzice mogli się z nimi wspólnie rozliczyć. Jedynym warunkiem jest tutaj ich samotne wychowywanie.

Inaczej jest w przypadku dzieci pełnoletnich innych niż otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny bądź rentę socjalną. Tutaj, aby z preferencyjnego rozliczenia skorzystać, konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków. Otóż przede wszystkim ulga przysługuje jedynie na dzieci do ukończenia 25 roku życia. Ponadto dziecko takie musi się uczyć w szkole. Dodajmy, że bez znaczenia pozostaje obecnie fakt, czy jest to placówka polska czy zagraniczna (korzystna zmiana ma po raz pierwszy zastosowanie w odniesieniu do dochodów za rok 2008, wcześniej z preferencji można było skorzystać jedynie w stosunku do dzieci uczących się w Polsce).

Kolejny warunek to brak dochodów takiego dziecka, z pewnymi wyjątkami. Otóż dziecko takie nie może osiągać dochodów opodatkowanych (z wyjątkiem renty rodzinnej) wg skali podatkowej oraz określonych w art. 30b ustawy, czyli m.in. dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub podobnych instrumentów finansowych, w łącznej wysokości przekraczającej iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej. W 2008 r. kwota ta wynosiła: 586,85 zł / 19% = 3 088,68 zł. W roku 2009 natomiast wynosi ona: 556,02 zł / 18% = 3089 zł. Dziecko może jednak osiągać inne dochody wolne od podatku dochodowego.

Przykład
Pan Piotr uzyskał w 2008 r. jedynie dochody z umowy o pracę. Samotnie wychowuje także 20-letnią córkę, która studiuje dziennie i otrzymuje rentę rodzinną. Ponadto w okresie wakacji zarobiła 2 000 zł z tytułu umowy zlecenie.

W opisanej sytuacji Pan Piotr może rozliczyć się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Jego córka uzyskała co prawda dochód opodatkowany wg skali podatkowej lecz jego wysokość nie przekroczyła limitu, który pozbawiałby go prawa do takiego rozliczenia, czyli kwoty 3 088,68 zł.

Należy przy tym pamiętać o dodatkowym ograniczeniu wynikającym z art. 6 ust. 8 ustawy. Wskazuje on mianowicie, iż z powyższego preferencyjnego rozliczenia nie mogą skorzystać podatnicy, jeżeli do nich bądź do ich dzieci mają zastosowanie przepisy w zakresie podatku liniowego, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym.